كليدواژه :
جيرفت , قاليچه‌هاي نذري , ساختار تصويري , نماد
چكيده فارسي :
قاليچه‌هاي نذري در واقع نوعي قاليچه‌هاي تصويري به ابعاد تقريبي 25در20 سانتيمتر هستند كه در طرح‌ها و رنگ‌هاي متنوع، روي مَقرب(سكوي وسط قدمگاه) گذاشته و يا گاهي اوقات بر ديواره قدمگاه آويزان مي‌شوند، اين قاليچه‌ها به عنوان عنصر آئيني، تزئيني و با هدف سپاسگزاري از برآورده شدن حاجات در اغلب قدمگاه‌هاي جنوب كرمان به ويژه حوزه جيرفت مشاهده مي‌شوند كه از نظر شيوه بافت، طرح و رنگ و نشانه‌هاي نمادين بكار رفته در آنها وجه اشتراك زيادي نسبت به هم دارند. هدف اصلي اين مقاله واكاوي نمادهاي گياهي، جانوري، انساني و هندسي در ساختار تصويري قاليچه‌هاي نذري است. سوال اصلي پژوهش پيش رو اين است كه؛ ساختار تصويري و تركيب‌بندي نقوش قاليچه‌هاي نذري چگونه و با توجه به فرهنگ عامه، معناهاي نمادين آنها چيست؟ ساختار تصويري و تركيب‌بندي قاليچه‌هاي نذري از دو قسمت حاشيه و متن تشكيل شده است، متن قاليچه‌ها از نظر ساختار و فرم به صورت تصويري، نوشتاري يا تلفيقي بافته شده‌اند. شيوه گردآوري اطلاعات در اين پژوهش به شيوه ميداني با بهره‌گيري از منابع باستان-شناسي، اسناد تاريخي، جمع‌آوري نمونه‌هاي تصويري و مصاحبه شفاهي با روستائيان و عشاير منطقه جيرفت صورت گرفته و روش پژوهش تحليلي -تطبيقي با رويكرد معناشناسي است. از آنجا كه مسئله نذر يك امر قلبي و شخصي است بنابراين اهداف بافندگان به نظر مي‌رسد با توجه به تصاوير پيامبران و درخواست‌هايي كه به صورت طلب حاجت و خوشبختي روي متن قاليچه‌ها بافته شده كاركرد آئيني و مذهبي ويژه‌اي داشته و بيانگر آرزوها و اعمال مردم اين منطقه نسبت به مسئله نذر است. نذر و اعتقاد به عملكرد آن در باورهاي ديني و مذهبي مردم جيرفت از يك سو و ترويج فرهنگ تشيع از سوي ديگر زمينه‌هاي اصلي بافت قاليچه‌هاي نذري است.
چكيده لاتين :
Votive rugs are in fact a kind of small pictorial rugs with an approximate size of 25 x 20 cm that are placed in various designs and colors in the middle of the platform or sometimes hung on the wall of Ghadamgah (Foothold of saints and holy people in past). These rugs are as a decorative and religious element in most of the south Qadamgah of Kerman, especially in Jiroft that share similarities from the point of view of the texture, pattern, and symbolic signs.s, and geometric symbols in the visual structure of the Votive rugs, and main question in this research is, how is the visual structure and composition of the painting of the Votive rugs and what is symbolic meanings based on popular culture? The visual structure and composition of the rug consists of two parts, the margin and the text. The textures of the rugs are wiew in structure, form, image, text or composition. The method of collecting information in this field research is using archaeological resources, historical documents, collecting visual samples and oral interviews with villagers and tribesmen in Jiroft region and the analytical comparative research method is a semantic approach. Since the issue of Votive is a personal and spiritual matter,. the goals of the weavers identified, but based on the images and the name of the prophets, it seems to be requests for prayer and happiness on the text of the weaving rugs that these works have a certain religious and ceremonial function,
