مطالعه دانش بومي گياهان مورد استفاده بهره برداران در مراتع گوغر بافت استان كرمان

Study about Indigenous knowledge of plants in Goghar Baft rangelands, Kerman province

اتنوبوتاني به عنوان شاخه اي از دانش بومي به مطالعه چگونگي استفاده افراد يك قوم، يك فرهنگ و يا يك ناحيه خاص از گياهان بومي موجود در آن منطقه مي پردازد. اين مطالعه با هدف معرفي گياهان خوراكي و دارويي كه توسط مردم بومي گوغر استفاده مي شوند، انجام گرديده است. به همين منظور، طي تابستان 1398 و بهار 1399، گياهان خوراكي و دارويي مورد استفاده افراد بومي در منطقه شناسايي شد. اطلاعات كسب شده در اين پژوهش، در قالب مصاحبه آزاد، مصاحبه نيمه ساختار يافته و مشاهده مشاركتي گردآوري گرديد. مصاحبه ها به صورت هدفمند از خبرگان محلي صورت پذيرفت. در مجموع 36 گونه با استفاده هاي خوراكي و دارويي شناسايي گرديد كه دانش مردم محلي در ارتباط با آن بسيار وسيع مي باشد. اين دانش شامل شناسايي گياهان، زمان مناسب برداشت، اندام مورد استفاده، خواص دارويي، كاربرد هاي خوراكي، نحوه استفاده و همچنين در ارتباط با اكولوژي گياهان مي باشد. نتايج حاصل نشان مي دهد كه اندام برگ بيشترين استفاده خوراكي و دارويي را دارا مي باشد. گياهان خوراكي به صورت پخته و گياهان دارويي به شكل خام بيشترين ترين شكل مصرف را دارند و بيشترين استفاده دارويي از گياهان منطقه جهت معالجه بيماري هاي گوارشي مي باشد.

Indigenous knowledge as a part of any nation’s culture, has been acquired through experience and gradually become a part of the culture and society. The correct use of this knowledge can lead to endogenous development. Ethnobotany, as a sub branch of indigenous knowledge, investigates the way people of a particular ethnic, culture, or region make use of native plants. The aim of this study was to introduce edible and medicinal plants used by Googhar local people. For this purpose, during the summer 2019 and spring 2020, edible and medicinal plants used in the region were identified. The information was collected in the form of free interviews, semi-structured interviews and participatory observation. Interviews were conducted purposefully with local experts. Totally, 36 plant species, with the extensive knowledge of local people, were identified in edible and medicinal uses. This knowledge includes the identification of plants, appropriate time of harvest, organs used, medicinal and edible properties, how to use, as well as plant ecology. The results show that leaves have the most edible and medicinal uses. Edible and medicinal plants in forms of cooked and raw have the most consumption, and the most medicinal use includes treatment of gastrointestinal diseases.