اثر محلول‌پاشي اسيدآبسيزيك و ملاتونين برخصوصيات مرفولوژيك و اجزاي عملكرد گياه ساليكورنيا (Salicornia europaea L.) تحت شرايط تنش شوري

Effects foliar spraying of abscisic acid and melatonin on Salicornia europaea L. morphological characteristics and yield components under salinity stress

گياه ساليكورنيا از اين نظر حائز اهميت است كه به‌عنوان يك گياه شورزيست، قابليت كشت در نواحي شور و آبياري با آ­ب­هاي نامتعارف و خيلي شور را دارا مي­باشد. به‌منظور بررسي اثر كاربرد فيتوهورمون­ها براي تعديل شوري بر صفات رويشي و فيزيولوژيكي گياه ساليكورنيا (Salicornia europaea L.)، آزمايشي در سال 1398 در گلخانه‌اي واقع در شهرستان گرگان انجام شد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام شد. عامل اول، سطوح مختلف شوري (صفر، 400 و 600 ميلي­مولار) و عامل دوم تيمار هورمون­ (عدم مصرف هورمون، اسيدآبسيزيك 50 ميكرومولار، ملاتونين 50 ميكرومولار و اثر توام هردو هورمون) به صورت محلول‌پاشي روي اندام هوايي بود. نتايج نشان داد كه اثر متقابل تنش شوري و هورمون بر صفات ارتفاع اندام هوايي، تعداد شاخه فرعي، وزن تر ساقه و ريشه، وزن دانه و وزن خشك سنبله و كل اندام هوايي گياه ساليكورنيا در سطح يك درصد (P<0.01) و ارتفاع و نشت يوني (LE) اندام هوايي در سطح پنج درصد (P<0.05) معني‌دار شد. بيشترين مقدار خصوصيات عملكردي وزن دانه و وزن خشك سنبله و كل اندام هوايي، به‌ترتيب با 110 (1/1 برابر)، 195 (19/5 برابر) و 245 (24/5برابر) درصد افزايش نسبت به شاهد، در تيمار شوري 400 ميلي­مولار و محلول­پاشي توام اسيدآبسيزيك و ملاتونين بدست آمد. در بررسي ضرايب همبستگي، صفت وزن تر ساقه با صفات وزن خشك كل اندام هوايي و وزن تر ريشه در سطح يك درصد (P<0.01) و صفات تعداد شاخه فرعي، وزن خشك سنبله و وزن دانه در سطح پنچ درصد (P<0.05) و صفت وزن تر ريشه با صفات تعداد شاخه فرعي، وزن خشك سنبله، وزن دانه و وزن خشك كل اندام هوايي در سطح پنج درصد (P<0.05) همبستگي مثبت و معني­دار داشتند. محلول­پاشي توام اسيدآبسيزيك و ملاتونين مي­تواند به گياه در تحمل بيشتر تنش شوري و افزايش خصوصيات عملكردي (به‌خصوص ملاتونين در اجزاي عملكرد گياه) كمك شاياني كند.

Importance of Salicornia as a halophyte plant is the ability to grow in saline and irrigated areas with unusual and highly saline water. In order to investigate the effect of phytohormones for salinity adjustment on vegetative and physiological traits of Salicornia europaea L., an experiment was conducted in a greenhouse located in Gorgan, Iran. The experiment was conducted as a factorial experiment in a completely randomized design with three replications. The first factor was different salinity levels (0, 400 and 600 mM) and the second factor was hormone treatment (without hormone, 50 mM abscisic acid, 50 mM melatonin, and the combination of both hormones) that applied asaerial spraying. Interaction of salinity and hormones on shoot height, branch number, shoot and root wet weight, seed weight, spike and total shoot dry weights of Salicornia at 1% (P <0.01) and shoot height and ion leakage (LE) at the 5% (P <0.05) 400 mM salinity and combination of abscisic acid and melatonin increased the maximum yield, grain weight and spike and total shoot dry weights 110% (1.1 fold), 195% (19.5 fold) and 245% (24.5 fold), respectively,. The highest of the most of the studied traits were obtained at 400 mM salinity and combination of abscisic acid and melatonin. Correlation coefficient between shoot fresh weight and root fresh and total shoot dry weights at 1% and between numbers of branches, spike dry weight and grain weight at 5% were significant.Foliar application of abscisic acid and melatonin can help the plant to tolerate salinity and increase its functional properties (especially melatonin in yield components).