پديد آورندگان :
جدا، نرگس دانشگاه خوارزمي - دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي - گروه مطالعات برنامه‌ريزي درسي، تهران، ايران , كيان، مرجان دانشگاه خوارزمي - دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي - گروه مطالعات برنامه‌ريزي درسي، تهران، ايران , حسيني خواه، علي دانشگاه خوارزمي - دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي - گروه مطالعات برنامه‌ريزي درسي، تهران، ايران , سبحاني نژاد، مهدي دانشگاه خوارزمي - دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي - گروه مطالعات برنامه‌ريزي درسي، تهران، ايران
كليدواژه :
برنامه درسي روئيدني , تحليل مفهوم , نوخاسته‌گرايي , سازنده‌گرايي
چكيده فارسي :
مقدمه: برنامه آموزشي و تربيتي به‌عنوان محور فعاليت تربيتي، براي دوره حساس كودكي از اهميت و ظرافت خاصي برخوردار است. دو نوع نگاه بر طراحي برنامه درسي حاكم است كه نقش منفعل و پذيرنده به متربي مي‌دهد يا نقش فعال و عامل براي او قائل است، لذا پرداختن به ماهيت هر برنامه اولين و مهمترين بخش برنامه‌ريزي محسوب مي‌شود. برنامه درسي روئيدني به عنوان برنامه‌اي كه به علايق كودك احترام مي‌گذارد و مبتني بر نيازهاي كودك طراحي مي‌شود محسوب مي‌شود.
روش: هدف پژوهش تبيين ماهيت برنامه درسي روئيدني و استنتاج دلالت‌هاي برنامه درسي مرتبط با آن است. براي اين منظور با بهره‌گيري از روش تحليل مفهومي از نوع تفسير مفهوم كه يكي از روش‌هاي رويكرد كيفي است، در ابتدا مباني فلسفي اين برنامه مورد بررسي قرار گرفت، سپس با ريشه‌شناسي و بررسي واژه روئيدني و استخراج حوزه‌هاي معنايي مترادف و متضاد آن و نيز تحليل مفهوم برنامه درسي ازپيش تعريف‌شده، به تبيين ماهيت برنامه درسي روئيدني پرداخته شد. نمونه‌گيري مورداستفاده در اين پژوهش از نوع هدفمند است؛ چراكه به بررسي اسنادي پرداخته مي‌شود كه در فهم مسائل پژوهش و پديده محوري مطالعه مؤثر هستند، لذا به جستجوي 250 سند معتبر ملي و بين‌المللي (ازجمله كتب، مقالات، دايره المعارف‌ها و...) در حوزه برنامه درسي روئيدني و نظريه نوخاسته‌گرايي پرداخته شد، سپس 80 سند كه در نشريات علمي پژوهشي معتبر به چاپ رسيده بودند مورداستفاده و فيش‌برداري قرار گرفتند، سپس براساس نظرات متخصصان برنامه‌ريزي درسي و فلسفه تعليم و تربيت، اعتبار آن‌ها مورد تأييد قرار گرفت.
نتايج: يافته‌هاي پژوهش بيانگر آن است كه برنامه درسي روئيدني به‌صورت پديده‌اي منعطف، پويا و مارپيچ چندبعدي با سطح مقطع‌هاي متفاوت ظهور مي‌كند به‌طوري‌كه كاملاً بديع بوده و دائماً درحال توسعه و تحول است. اين برنامه توانايي اثرگذاري روي اجزاء درگير در برنامه ازجمله يادگيرنده، مربي و محتوا را دارا است، به‌گونه‌اي كه خود مربي در طي فرآيند اين برنامه ياد مي‌گيرد. همچنين آگاهي و يادگيري نيز پديده‌اي غيرمنتظره و غيرقابل‌پيش‌بيني هستند؛ يعني چيزي افزون بر دانش مجموع اجزاء سيستم درگير در فرآيند يادگيري است.
بحث و نتيجه‌گيري: در رابطه با مباني فلسفي اين برنامه از حيث هستي‌شناختي يعني مكتب نوخاسته‌گرايي نتايج كاملاً بديعي در رابطه با يادگيري و آگاهي حاصل شد كه برخي از آن‌ها را مي‌توان در پژوهش جونز و نيمّو، استيسي، نيو و كوچران يافت ولي شيوه دريافت اطلاعات آن‌ها استنتاج از مباني نبوده است.
چكيده لاتين :
Introduction: Curriculum, as the center of educational activity, has special importance and delicacy for the sensitive period of childhood. There are two types of views on curriculum design that give a passive and accepting role to the student or give him an active role, so addressing the nature of each program is the most important part of planning. An emergent curriculum is considered to be a program that respects the interests of the child and is designed based on the needs of the child.
Method: The purpose of this study is to explain the nature of the curriculum and to infer the implications of the related curriculum. For this purpose, first, the philosophical fundamentals of this program were investigated. Then, by examining the etymology of the word emergent and extracting its synonymous and contradictory semantic domains, as well as analyzing the concept of a pre-defined curriculum, the nature of the emergent curriculum was explained. The chosen investigated documents are effective in understanding the research issues and in the central phenomenon of the study, so the sampling used in this study is purposeful. Therefore 250 valid national and international documents in the field of emergent curriculum and emergentism theory were investigated (including books, articles, encyclopedias, etc.). Then 80 published documents in reputable Journals were used and their validity was confirmed based on the opinions of the experts in curriculum planning and philosophy of education.
Result: The findings of this study indicate that the emergent curriculum appears as a flexible, dynamic, and multidimensional spiral phenomenon with different cross-sections and hence it is completely innovative and constantly developing. This program has the ability to influence the learner, instructor, content, etc. that are the components of the program, for example, during the process of this program, the instructor learns. Awareness and learning are unpredictable and unexpected phenomena beyond the knowledge of all the learning process components.
Discussion and Conclusion: In relation to the philosophical foundations of this Curriculum, from the ontological point of view, that is, the school of Emergentism, quite novel results were obtained in relation to learning and consciousness such as Jones & Nimmo, Stasey,…
