كثرت و غيريت در فلسفه ملاصدرا

Multiplicity and Otherness in Mulla Sadra's Philosophy

كليت‌انديشي و خصلت تعين‌گريز جامعه سياسي مدرن، مساله محوري در مقاله پيش‌رو است. در اين مقاله مي‌كوشد تا اين موضوع را تبيين نمايد كه فلسفه سياسي مدرن با توجه به خصلت كثرت يابنده جامعه، به دو اردوگاه كليت‌‌باوران از يكسو و كثرت‌باوران و غيريت‌باوران از سوي ديگر تبديل شده است. اما در جامعه سياسي؛ ما به‌رغم ظهور تشديدشونده كثرت‌هاي اجتماعي، همچنان در حصر فهمي همگن و كليت يافته از جامعه سياسي به سر مي‌بريم. با توجه به نقش ملاصدرا در بنياد نهادن انديشه سياسي معاصر اسلامي در ايران، مدعي امكان خوانشي از نظريه وحدت وجود ملاصدرا شده‌ايم كه امكان ملاحظه كليت جامعه سياسي را به صورت همزمان با پذيرش فرديت و غيريت به معناي مدرن آن فراهم مي‌آورد. در اين خوانش از الگوي هرمنوتيكال پل ريكور در كنار نظريه امانوئل لويناس مدد گرفته‌ شد كه به قابليت‌هاي متن براي حل مساله امروز جامعه ما و پرداختن به غيريت مي‌تواند بينديشد.

The generality and determinism of modern political society is a central issue in the present article. We have shown that modern political philosophy, due to the multiplicative nature of society, has become two camps of totalitarians in one hand and pluralists and non-believers on the other. But in our political society, despite the intensifying emergence of social pluralities, we are still locked in a homogeneous and generalized understanding of political society. Considering Mulla Sadra's role in founding contemporary Islamic political thought in Iran, we claim the possibility of reading Mulla Sadra's theory of unity of existence, which provides the possibility of considering the whole of political society simultaneously with the acceptance of individuality and otherness in its modern sense. In this reading, we draw on Paul Ricoeur's hermeneutic model alongside the theory of Emmanuel Levinas, who can think of the capabilities of the text to solve our society's current problem and address zeal.