بررسي عوامل مؤثر بر توسعه مالي با تأكيد بر رانت نفتي و كيفيت نهادي (كشورهاي منتخب صادر كننده نفت)

Investigating the Factors Affecting Financial Development with Emphasis on Oil Rent and Institutional Quality (Selected Oil-Exporting Countries)

در اين پژوهش، عوامل مؤثر بر توسعه مالي با تأكيد بر رانت نفتي و كيفيت نهادي براي منتخبي از كشورهاي صادركننده نفت طي سال‌هاي 2018-2002 با روش داده هاي تركيبي پويا GMM بررسي‌شده و بدين منظور از شاخص چندبعدي توسعه مالي صندوق بين‌المللي پول و شاخص حكمراني خوب استفاده‌شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهند، رانت نفتي اثر منفي بر توسعه مالي، دسترسي مؤسسات و بازارهاي مالي، عمق مؤسسات و بازارهاي مالي، كارايي بازارهاي مالي و اثر مثبت بر كارايي مؤسسات مالي دارد. كيفيت نهادي نيز اثر مثبت بر تمامي ابعاد توسعه مالي ازجمله توسعه مؤسسات و بازارها مي‌گذارد. تورم رابطه معكوس با توسعه مالي، دسترسي و عمق مؤسسات مالي، عمق و كارايي بازارهاي مالي و رابطه مستقيم با كارايي مؤسسات و دسترسي بازارهاي مالي دارد. توليد ناخالص داخلي در كشورهاي موردبررسي اثر منفي بر تمامي متغيرهاي وابسته به‌جز كارايي مؤسسات مالي مي‌گذارد و تراكم جمعيت بر همه متغيرهاي وابسته به‌جز دسترسي و كارايي مؤسسات و كارايي بازارهاي مالي اثر مثبت مي‌گذارد. درنتيجه پيشنهاد مي‌شود براي رسيدن به توسعه مالي، شاخص‌هاي حكمراني بهبود يابد و با مديريت صحيح منابع نفتي از اثر سوء آن جلوگيري شود. ي دارد. توليد ناخالص داخلي در كشورهاي موردبررسي اثر منفي بر تمامي متغيرهاي وابسته به‌جز كارايي مؤسسات مالي مي‌گذارد و تراكم جمعيت بر همه متغيرهاي وابسته به‌جز دسترسي و كارايي مؤسسات و كارايي بازارهاي مالي اثر مثبت مي‌گذارد. درنتيجه پيشنهاد مي‌شود براي رسيدن به توسعه مالي، شاخص‌هاي حكمراني بهبود يابد و با مديريت صحيح منابع نفتي از اثر سوء آن جلوگيري شود.

In this study, the factors affecting financial development with emphasis on oil rent and institutional quality for a selection of oil exporting countries during the years 2002-2018 have been investigated using the GMM dynamic panel method. For this purpose, the multidimensional index of financial development of the International Monetary Fund and the index of good governance have been used. Findings show that oil rent has a negative effect on financial development, access to financial institutions and markets, depth of financial institutions and markets, financial market efficiency and a positive effect on the efficiency of financial institutions. Institutional quality also has a positive effect on all aspects of financial development, including the development of institutions and markets. Inflation is inversely related to financial development, access and depth of financial institutions, depth and efficiency of financial markets and directly related to efficiency of institutions and access to financial markets. GDP in the countries under study has a negative effect on all variables except the efficiency of financial institutions and population density has a positive effect on all dependent variables except access and efficiency of institutions and efficiency of financial markets. As a result, it is suggested that governance indicators be improved to achieve financial development and with proper management of oil resources to prevent its adverse effects.