ارزيابي ريسك‌هاي HSE در فرآيند جمع‌آوري و انتقال مواد زايد جامد شهري (مطالعه موردي: شهرداري مناطق 5 و 22 تهران)

Evaluation of HSE risks in the process of collecting and transferring urban solid waste (Case study of Tehran's 5th and 22nd districts)

مواد زباله ­اي در نتيجه فعاليت و كار انسان توليد مي­ شوند. رشد جمعيت و افزايش استاندارهاي زندگي باعث افزايش كميت اين مواد مي­گردد. به عبارت ديگر مواد زايد جامد جز لاينفك زندگي انسان است. رشد تكنولوژي و بهره­گيري بيشتر از منابع طبيعي و تبديل انرژي بر ابعاد و پيچيدگي توليد مواد زايد جامد افزوده است. اين مواد زايد بايد به نحوي از محل زندگي انسان دور شده و يا دوباره وارد چرخه مواد و انرژي شوند. امروزه دفع غيرمنطقي مواد زايد علاوه بر اختلالات زياد بر اكوسيستم و بروز خطرات بسيار در دنيا شده است. لذا شايسته است جهت حفظ محيط زيست و كاهش ضررهاي اقتصادي گام­هاي اساسي در اين زمينه برداشته شود. در اين پژوهش به منظور نيل به اهداف كلي و ويژه، ‌از اطلاعات گردآوري شده در دو بخش اطلاعات مربوط به كارشناسان و ساكن دو منطقه تهران بوده است. ابتدا جهت ذخيره­ سازي و تجزيه و تحليل اطلاعات از نرم ­افزار Excel استفاده گرديد. به اين ترتيب كه داده ­ها وارد نرم ­افزار Excel شده و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت و در نهايت به صورت جداول و نمودارها به تفكيك مناطق نمايش داده شد و در ادامه معيارها و زيرمعيارهاي تعيين شده توسط متخصصان كه داده­ها از طريق پرسشنامه جمع­آوري شده­ اند كه با استفاده از نرم ­افزارsuper decisions تحليل شده است. فرم ارزيابي ريسك سه معيار زيست محيطي، ايمني و بهداشتي را در دو منطقه 5 و 22 را بررسي مي­كند كه معيار ايمني و بهداشتي و زيست ­محيطي هر كدام با اوزاني در دو منطقه 5 و منطقه22 تهران اثرگذار هستند كه معيار اصلي زيست محيطي در منطقه 5 و معيار اصلي ايمني در منطقه 22 با بالاترين وزن مي­باشند. فرم ارزيابي ريسك (روش HAZID) معيار زيست محيطي منطقه 5، بالاترين عدد ريسك با مقدار 540 مربوط به فعاليت لايروبي، شستشو المانها، رفت و روب، امور اداري مي­باشد و در فرم ارزيابي ريسك (انسان، سرمايه و اعتبار) معيار ايمني و بهداشتي منطقه 5، بالاترين عدد ريسك با مقدار 900 به فعاليت شستشو المان­ها، اسكان كارگري اختصاص دارد و فرم ارزيابي ريسك (انسان، سرمايه و اعتبار) معيار ايمني و بهداشتي منطقه 22 تهران، بالاترين عدد ريسك با مقدار 3000 مربوط به فعاليت دپوي پسماند خشك در ايستگاه بازيافت و جداسازي و انتقال پسماندها مي­باشد. در مدل پيشنهادي ارائه شده، معيارها و زيرمعيارهاي منطقه 5 و منطقه 22 رتبه­ بندي شده ­اند. بر خلاف ساير مطالعات صورت گرفته، در اين مطالعه براي كاهش عدم اطمينان و ابهام از روش فرآيند تحليل شبكه­اي استفاده گرديد و همچنين از آنجا كه وزن­هاي استفاده شده بوسيله­ ي گروه­هايي حاصل گرديد كه علاوه بر داشتن دانش آكادميك، داراي تجربه­ ي عملي در زمينه­ي سرمايه ­گذاري، آموزش شيوه­ هاي تأمين اعتبار و سرمايه­ گذاري و نيز كاملاً آشنا به محيط منطقه 5 منطقه 22 بودند، داراي اعتبار نسبي بوده كه از ويژگي­هاي ديگر اين مطالعه مي­باشد. در پايان پيشنهاد مي­شود در مطالعات بعدي از روش ارائه شده براي ارزيابي صنايع و مناطق ديگر تهران يا شهرستان­ها استفاده شود، و همچنين مي­توان معيارهاي ديگري را به كار گرفت.

Waste materials are produced as a result of human activity and work. Population growth and rising living standards increase the quantity of these substances. In other words, solid waste is an integral part of human life. The growth of technology and more use of natural resources and energy conversion has increased the size and complexity of solid waste production. These wastes must somehow move away from human habitation or re-enter the material and energy cycle. Today, irrational disposal of waste in addition to many disorders of the ecosystem and the emergence of many dangers in the world. Therefore, it is appropriate to take basic steps in this field to protect the environment and reduce economic losses. In this study, to achieve general and specific goals, the information collected in the two sections was information related to experts and residents of the two areas of Tehran. Design and Methods: First, Excel software was used to store and analyze information. In this way, the data were entered into Excel software and analyzed, and finally displayed in the form of tables and graphs by regions, and then the criteria and sub-criteria set by experts that the data were collected through a questionnaire. It has been analyzed using super decisions software. The risk assessment form examines three criteria of environmental, safety, and health in two regions 5 and 22, each of which is effective in terms of safety, health, and the environment with weights in both regions 5 and region 22 of Tehran. The main environmental criteria in Zone 5 and the main safety criteria in Zone 22 are the high weight. Risk assessment form (HAZID method) is the environmental criterion of region 5, the highest risk number with 540 is related to dredging activity, washing elements, sweeping, administrative affairs, and in the risk assessment form (human, capital, and credit) safety criterion an‎d the health of region 5, the highest number of risk with the amount of 900 is allocated to the activity of washing elements, labor housing, and risk assessment form (human, capital, and credit) safety and health criteria of region 22 of Tehran, the highest risk number with 3000 amounts related to waste depot activity Dry at the station for recycling, separation, and transfer of waste. In the proposed model, the criteria are ranked by the Minister of Standards of region 5 and region 22. Unlike other studies, in this study, the network analysis process method was used to reduce uncertainty and ambiguity, and also because the weights used were obtained by groups that, in addition to having academic knowledge, have practical experience in the field. Investment, teaching methods of financing and investment, as well as being completely familiar with the environment of region 5 region 22, has a relative validity, which is another feature of this study. Finally, it is suggested that in future studies, the proposed method be used to evaluate other industries and regions of Tehran or other cities, and other criteria can also be used.