عنوان مقاله :
زمين شيمي سنگهاي آتشفشاني دوروجين (جنوب باختري اردستان) با نگرشي ويژه بر شيمي كاني در پهنه‌هاي دگرساني پروپيليتيك
عنوان به زبان ديگر :
Geochemistry of Dorojen volcanic rocks (SW Ardestan) with the special use of mineral chemistry of Propylitic alteration zones
پديد آورندگان :
جمشيدي بدر، محبوبه دانشگاه پيام نور - دانشكده علوم - گروه زمين شناسي، تهران، ايران , مقدسي، جواد دانشگاه پيام نور - دانشكده علوم - گروه زمين شناسي، تهران، ايران , قرباني، محمدرضا دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده علوم - گروه زمين شناسي، تهران، ايران , شريفي، مرضيه دانشگاه پيام نور - دانشكده علوم - گروه زمين شناسي، تهران، ايران , صالحي، مهناز دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده علوم - گروه زمين شناسي، تهران، ايران
كليدواژه :
شيمي سنگ كل , شيمي كاني ها , پهنة دگرساني پروپيليتيك , دوروجين , اردستان , پهنة ساختاري اروميه - دختر
چكيده فارسي :
منطقة دوروجين در جنوب باختري شهرستان اردستان و در پهنة ساختاري اروميه- دختر جاي گرفته است. در اين منطقه، نفوذ تودة آذرين دروني گرانوديوريتي دوروجين با سن ميوسن پيشين در مجموعة رسوبي- آتشفشاني با سن ائوسن مياني تا بالايي در برخي مناطق، باعث پيدايش پهنه هاي دگرساني پروپيليتيك به رنگ سبز در اين واحدها شده است. برپاية رده بندي زمين‌شيميايي، سنگهاي آتشفشاني منطقة دوروجين در محدودة بازالت-آندزيت، تراكي‌آندزيت، آندزيت و ريوليت جاي گرفته اند. عنصرهاي LREE و عنصرهاي LILE نسبت به عنصرهاي HFSE غني شدگي دارند و سري ماگمايي كالك‌آلكالن، متاآلومين و مربوط به محيط هاي زمين‌ساختي فرورانشي را نشان مي‌دهند. فراوان‌ترين كاني در مناطق دگرساني اپيدوت با بافت شانه اي و شعاعي است و ميانگين پيستاشيت [Fe3+/ (Fe3++Al)×100] برابربا 22 درصد (PS22) است. برپاية تركيب شيميايي، كاني اپيدوت از سوسوريتي‌شدن پلاژيوكلازها پديد آمده است. كاني كلسيت دومين كاني فراوان در مناطق دگرساني است. كاني تورمالين بيشتر به‌صورت كرهگ متبلور شده است و از ديدگاه تركيب شيميايي از نوع دراويت و آلكالن است. تورمالين‌ها داراي 6/0FeO/(FeO+MgO)<، ميزان Al كمتر، Mg بالا و كمبود كمتر در موقعيت X هستند. تركيب دراويت و ميزان Mg فراوان در تورمالين ها نشاندهندة سرشت خاستگاه سنگهاي دگرساني است. تركيب شيميايي تورمالين ها گوياي دگرسان‌بودن تورمالين هاي منطقة دوروجين است. تركيب شيمي تيتانيت با 25CaO< و 2Al2O3< درصدوزني در نمودارهاي تغييرات Al2O3 و TiO2 دربرابر CaO و تغييرات Al دربرابر Fe در محدودة تيتانيت هاي پديدآمده از دگرساني جاي ميگيرند. ازاين‌رو، تيتانيت هاي منطقة دوروجين پيامد دگرساني هستند و پتانسيل معدني در منطقه نيز نشاندهندة تأثير سيال‌هاي گرمابي است.
چكيده لاتين :
Dorojin area in the Southwest of Ardestan city is part of the Urmia-Dokhtar magmatic zone. In the area of study, the intrusion of the Early Miocene granodiorite into the Middle-late Eocene sedimentary-volcanic complex caused the formation of hydrothermal propylitic alteration zones with green color. The vlcanics range in composition from basalt-andesite, trachyandesite, andesite, to rhyolite. These rocks under study are characterized by LREE and LILE enrichment compared to HFSE, calc-alkaline nature, and meta-aluminous composition related to the subduction zone. The most abundant mineral in the alteration zones is epidote formed by saussuritization of plagioclase. Average Pstacite [Fe3+/(Fe3++Al)×100] composition is 22% (PS22). Comb and radial textures are its remarkable textural features. Calcite is the second most abundant mineral in alteration zones. The nodules tourmaline is chemically dravite and alkaline. They have FeO/ (FeO+MgO)<0.6 and lower Al amount, high Mg, and low X site vacancy. Dravite composition and the Mg abundant reflect their alteration origin. Hence, they are regarded as hydrothermal tourmalines. Titanite with CaO<25wt%, Al2O3<2wt% as well as Al2O3+TiO2 versus CaO, and Al/Fe on variation diagrams are indication of hydrothermal alteration. Ore mineral potential in the region points to the effect of hydrothermal fluids.
