بررسي اثر قابليت‌ها و محدوديت‌هاي ژئومورفولوژي بر پدافند غيرعامل سواحل اروند رود محدوده شهرستان آبادان

Investigating the Effect of Geomorphological Capabilities and Limitations on Passive Defense of Arvand River Shores in Abadan District

تجارب حاصل از جنگ‌هاي گذشته نشان داده است كه علم ژئومورفولوژي نقش مهمي در اجراي طرح‌هاي آفندي، پدافندي، انتخاب مناطق استقرار، پراكندگي و نقاط آمادي دارد. لذا عوامل ژئومورفولوژيكي در اتخاذ تدابير كارآمد براي پدافند غيرعامل نقش مهمي دارند. اين پژوهش با هدف بررسي ويژگي‌هاي ژئومورفولوژيكي سواحل شهرستان آبادان از ديدگاه پدافند غيرعامل انجام شد تا نقاط ضعف و قوت ژئومورفولوژيكي منطقه شناسايي شود. آماده‌سازي روش SWOT براي كاربرد در مطالعات پدافند غيرعامل مستلزم تعريف دقيق مفاهيم پايه است. مفاهيم پايه در مطالعات پدافند غيرعامل متفاوت از ساير مطالعات است. فاكتورهاي تهديد و فرصت در محيط خارجي و فاكتورهاي قوت و ضعف در محيط داخلي بايد تفكيك شده و تمايز يابند. مثلاً يك ضعف را مي‌توان از ديدگاه ديگري فرصت محسوب كرد. يا پديده‌اي كه قوت تلقي شده است از ديدگاه ديگري ممكن است ضعف باشد. نتايج نشان داد، پوشش گياهي در كل تأثير مثبتي در پدافند غيرعامل منطقه دارد. بر اساس نقشه ژئومورفولوژي منطقه، حاشيه اروندرود، دشت سيلابي بوده و بخشي از آن نيز تالاب جزر و مدي است (روستاهاي شلحه و خسروآباد). از اين بخش جزر و مدي براي آبياري نخلستان‌ها استفاده مي‌شود. منطقه در كل مسطح بوده و تأسيسات و نفرات براي طرفين ايراني و عراقي در تيررس هستند. عوارض ارتفاعي به‌صورت مصنوعي در بعضي مناطق ايجاد شده ولي عارضه ژئومورفولوژيك طبيعي مرتفع وجود ندارد. دشت‌ها و جلگه‌ها كمتر در معرض سيلاب قرار مي‌گيرند.

Experiences from previous wars have shown that the science of geomorphology plays an important role in the implementation of offensive and defensive plans, the selection of settlement areas, the dispersion and the ready points. Therefore, geomorphological factors play an important role in adopting effective measures for passive defense. This study aims to investigate the geomorphological features of the coasts of Abadan district from the perspective of passive defense to identify the geomorphological strengths and weaknesses of the region. Preparing the SWOT method for application in the passive defense studies requires refining the basic concepts, as the basic concepts in passive defense studies are different from other fields of study. In passive defense studies, threats and opportunities of the external environment should be considered separately and differentiated from their internal counterparts. For example, a weakness can be considered an opportunity from another point of view, or a phenomenon that is considered strength from another point of view may be a weakness. The results show that vegetation as a whole has a positive effect on passive defense in the region. According to the geomorphological map of the region, the Arvand River is a flood plain and a part of it is a tidal wetland (Shalaheh and Khosrowabad villages). This tidal section is used to irrigate the palm-groves. The whole area is flat and there is a view of the facilities and personnel for the military, in both the Iranian and Iraqi sides. Some elevated features are created artificially in some areas but there are no naturally elevated geomorphological forms. The valleys and plains are less exposed to floods.