بررسي تنوع زيستي، تركيب صيد و توزيع فراواني طولي ماهيان در محدوده استقرار ابزار جمع كننده ماهي در جزيره قشم خليج فارس

Study on biodiversity, catch composition and length frequency distribution around the fish aggregation device in Qeshm Island Persian Gulf

اين تحقيق با هدف بررسي تاثير استقرار ابزار جمع كننده ماهي (FAD) بر تنوع زيستي، تركيب صيد و توزيع فراواني طولي ماهيان در صيدگاه هاي قلاب و طناب دستي در جزيره قشم انجام شد. عمليات نمونه برداري در سال 1395 در دو فصل بهار و پاييز در حدفاصل بين جزيره سوزا و هنگام صورت گرفت. دو عدد FAD در جزيره قشم مستقر شد. 4 شاخص تنوع زيستي شامل شاخص غناي گونه اي مارگالف، شاخص تنوع زيستي شانون-وينر، شاخص غالبيت سيمپسون و شاخص يكنواختي پيلو و همچنين تركيب صيد و توزيع فراواني طولي ماهيان مورد محاسبه قرار گرفته و بين دو منطقه حضور و عدم حضور FAD و بين دو فصل بهار و پاييز مورد مقايسه قرار گرفت. مقايسه تركيب صيد بين دو منطقه حضور و عدم حضور FAD با آناليز سيمپر نشان داد كه 6 گونه، سارم دهان بزرگ، شانك زردباله، شير ماهي، كوپر، گوازيم دم رشته­اي و پرو چشم درشت مسئول ايجاد 03/78 درصد عدم تشابه در تركيب عددي صيد بودند. همچنين مقايسه تركيب صيد بين دو فصل بهار و پاييز نشان داد كه 6 گونه، كوپر، پرو چشم درشت، گربه ماهي، شير ماهي، گوازيم دم رشته اي و سنگسر مسئول ايجاد 77/82 درصد عدم تشابه در تركيب عددي صيد بودند. توزيع فراواني طولي تمام گونه ها (به جز سنگسر) بين دو منطقه وجود و عدم وجود FAD اختلاف معني داري داشت (P<0.05). تمام شاخص هاي تنوع زيستي محاسبه شده به طور معني داري در منطقه وجود FAD كمتر از منطقه آزاد بود (P<0.05). ولي بين فصول بهار و پاييز تفاوت معني داري در شاخص هاي تنوع محاسبه شده مشاهده نشد (P>0.05). به عبارتي، در منطقه وجود FAD تعداد گونه هاي محدود غالبيت صيد را تشكيل مي دادند. ارزيابي تنوع زيستي بر پايه شاخص هاي تنوع براي ايجاد سياست هاي توسعه پايدار و براي دستيابي به ارتباطات اكولوژيكي بين گونه ها و عملكرد اكوسيستم بسيار ضروري مي باشد.

The objective of the present study was to determine the effects of fish aggregation device (FAD) deployment on biodiversity, catch composition and length frequency distribution in the Qeshm Island handline fishery. Two FADs were deployed in the Qeshm Island. Four biodiversity indices including Margalef, Shannon-Weaver, Simpson and Pielou and also catch composition and length frequency distribution were calculated and compared between FAD and non-FAD area among spring and fall seasons. Comparing catch composition between FAD and non-FAD area by simper analysis showed that Scomberoides commersonnianus, Acanthopagrus latus, Scomberomorus commerson, Argyrops spinifer, Nemipterus japonicas and Caranx sexfasciatus were responsible for 78.03 dissimilarity. However, Comparing catch composition between spring and fall seasons indicate that A. spinifer, C. sexfasciatus, Netuma thalassina, S. commerson N, japonicas and Pomadasys kaakan were responsible for 82.77 dissimilarity. Length frequency distribution of all species (except P. kaakan) was differed significantly between FAD and non-FAD area (P<0.05). All of the biodiversity indices were lower significantly around the FAD area (P<0.05). But no significant difference was found in biodiversity indices between spring and fall seasons (P>0.05). In other mean, limited species comprise the catch dominantly. Quantifying biodiversity on the basis of diversity indices is essential both for sustainable development policies and for addressing ecological issues, such as the relationship between biodiversity and ecosystem functions