پديد آورندگان :
پوريار محمدي، مژده دانشگاه گيلان , احمدي، حسن دانشگاه گيلان - گروه شهرسازي , سالاري پور، علي اكبر دانشگاه گيلان - گروه شهرسازي , نداف، صادق دانشگاه تبريز
كليدواژه :
خطرپذيري كالبدي , شهر اهواز , پدافند غيرعامل , تاب آوري , مديريت شهري
چكيده فارسي :
در شهرها همواره احتمال وقوع وضعيت غيرعادي وجود دارد، و با تغيير شرايط و خروج از وضعيت عادي، شهرها با مشكلاتي مواجه مي‌گردند. خطراتي همچون حوادث طبيعي و غيرطبيعي، مي‌توانند شرايط بحراني را ايجاد نمايند. امروزه مديريت بحران‌هاي انسان‌ساخت با موضوع پدافندغيرعامل و مبحث تاب‌آوري عجين گرديده و رويكردي موثر در جهت كاهش مشكلات در هنگام وقوع بحران‌ها را فراهم مي‌آورد. عوامل‌كالبدي نقش بسيار مهمي را در مديريت اين‌گونه بحران‌ها دارا است. اهواز از جمله شهرهاي راهبردي ايران مي‌باشد كه با توجه به موقعيت جغرافيايي؛ منابع طبيعي و صنايع موجود، همواره مستعد خطر بوده‌است. هدف اصلي تحقيق حاضر شناسايي پهنه‌هاي خطرپذير كالبدي شهر اهواز و ارائه راهبردهاي مناسب، به منظور افزايش تاب‌آوري‌شهري مي‌باشد. پژوهش پيش‌رو، تركيبي از روش‌هاي توصيفي، اسنادي، توسعه‌اي و تحليلي و با ماهيت نظري-كاربردي است كه با اتكا به روش ژرفانگر به بيان كميت و كيفيت مولفه‌هاي مربوط به اصول و معيارهاي مناسب پدافندغيرعامل با رويكرد تاب‌آوري‌شهر اهواز مي‌پردازد. و با در نظر گرفتن معيارهايي چون هسته‌هاي شهري، عمر بافت، تراكم‌ساختماني، الگوي همجواري‌كاربري‌ها، شبكه معابر و نقاط راهبردي؛ درصدد ارزيابي خطرپذيري‌كالبدي شهر اهواز است. بدين منظور 14 شاخص در قالب معيارهاي فوق با اولويت كمترين خطرپذيري تهيه شد. شاخص‌ها توسط نرم‌افزار SuperDecisions وزن‌دهي گرديد، سپس در محيط ArcGIS نقشه‌سازي‌ها انجام پذيرفت. نتايج حاصله نشان‌دهنده آن است كه به جز مناطق محدودي درغرب، شمال‌غربي و جنوب‌غربي، ساير مناطق از خطرپذيري بالايي برخودار بوده و اين مناطق نيازمند توجه بيشتري در راستاي دستيابي به استانداردهاي مطلوب در حوزه تاب‌آوري و پدافندغيرعامل هستند.
چكيده لاتين :
Cities always face the possibility of abnormal situations and encounter problems when the normal conditions change. Man-made hazards and natural disasters can lead to crises. Nowadays, the management of man-made crises is intertwined with the issues of passive defense and resilience, and provides an effective approach to reduce problems in hard times. Physical factors play a crucial role in crisis management. Ahvaz is one of the strategic cities of Iran, which has always been at risk due to its geographical location, natural resources, and industries. This study aims primarily to identify the physically risk-prone zones of Ahvaz and provide appropriate strategies to increase urban resilience. Based on the intensive method, this research has used a combination of descriptive, documentary, developmental, and analytical methods with a theoretical-applied nature, to express the quantity and quality of components related to the principles and criteria of passive defense regarding the resilience of Ahvaz city. The physical risk-proneness of Ahvaz is evaluated considering some criteria such as the urban cores, the age of ancient neighborhoods, the building density, the patterns of neighboring land uses, the network of passages and strategic areas. For this purpose, 14 indices were prepared according to the mentioned criteria with the lowest risk priority. The indices were weighted by Super Decisions software, then mapped in the ArcGIS environment. The results show that except for some small areas in the west, northwest and southwest regions, other areas are at high risk and require more attention to achieve the desired standards in the field of resilience and passive defense.
