پديد آورندگان :
داورپناه، امين دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - دانشكده منابع طبيعي و محيط زيست - گروه سنجش از دور و GIS، تهران، ايران , وحيدنيا، محمدحسن دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - دانشكده منابع طبيعي و محيط زيست - گروه سنجش از دور و GIS، تهران، ايران
كليدواژه :
مسير بهينه , انتقال آب , تصميم گيري چند معياره , كوتاه ترين مسير در رستر , فرآيند تحليل سلسله مراتبي , تاپسيس , فازي , سيستم اطلاعات جغرافيايي
چكيده فارسي :
مقدمه: مسيريابي يكي از حساس ترين بخش هاي طراحي خطوط انتقال نيرو است. هرگونه اشتباه در انتخاب مسير انتقال آب مي تواند در زمان اجرا و يا بهره برداري خط به بروز خسارات يا هزينه زياد براي شركت هاي آب منطقه اي منجر شود.
روش: در اين تحقيق براي حل مسأله تعيين مسير بهينه خطوط انتقال آب با استفاده از پردازش هاي مكاني GIS، تصميم گيري چندمعياره و الگوريتم كوتاه ترين مسير در رستر از ارداك به مشهد استفاده شد. جهت انجام تحقيق، ابتدا پارامترهاي موثر در تعيين مسير كه شامل: شيب، زمين شناسي، كاربري اراضي، مناطق مسكوني، آبراههها، راهها، گسلها و مناطق حفاظت شده تعيين و سپس به شكل لايه هاي اطلاعاتي در محيط GIS به منظور توليد نقشه هزينه ارزش گذاري و با شيوه هاي تصميم گيري چند معياره فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP)، TOPSIS و منطق فازي، وزن دهي و همپوشاني شدند. سپس با استفاده از الگوريتم كمترين هزينه در محيط GIS اقدام به تعيين مسير بهينه شد.
يافته ها: نهايتٌا مسيرها شامل مسير ارائه شده به شيوه سنتي توسط مشاور و مسير پيشنهادي با الگوريتم كمترين هزينه مقايسه شدند. طبق نتايج طول مسيرها در منطق AND، GAMA، مدل AHP و TOPSIS به ترتيب 44.798، 46.755، 45.731 و 45.531 كيلومتر به دست آمد. در مسيرهاي پيشنهادي مشاور، مسير 1 داراي طول 72.306، مسير پيشنهادي 2 داراي طول 63.108 و مسير پيشنهادي 3 داراي طول 48.690 بوده است. در بررسي مناطق عبوري تحليل هاي GIS و مسيرهاي پيشنهادي مشاور مسير مدل TOPSIS به دليل رعايت حريم هاي در نظر گرفته شده بهترين مسير انتخاب گرديد.
نتيجه گيري: نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي دهند كه اولاً دقت انجام اينگونه مطالعات به مقدار زيادي وابسته به دقت نتايج استخراج شده از GIS است. ثانياً بدون به كارگيري اين سيستم ها و روش هاي تصميم گيري چندمعياره، عملاً انجام بسياري از قسمت هاي يك مطالعه اصولي با توجه به در نظر گرفتن چندين معيار با يكديگر امكان پذير نبوده است و يا نتايج قابل قبول و منطقي به همراه نخواهد داشت.
چكيده لاتين :
Introduction: Routing is one of the most sensitive parts of the design of power transmission lines. Any mistake in choosing a route can lead to high costs or costs for regional water companies at runtime or line operation.
Methods: In this research, to solve the problem of determining the optimal route of water pipelines from Ardak to Mashhad, spatial analysis techniques, a multi-criteria decision making, and raster-based shortest path algorithm were used. For this purpose, firstly, the effective parameters in determining the route, including slope, geology, land use, residential areas, waterways, roads, faults, and protected areas were detected and after weighting processes in AHP, TOPSIS and Fuzzy Logic methods, overlaid in the form of criteria maps in the GIS environment in order to generate cost map. Then, using the least cost algorithm in raster, the optimal path was determined. Finally, a comparison was made between the traditional way provided by the consultant and the proposed route with the lowest cost algorithm.
Findings: The final paths obtained from the least cost path algorithm based on AND, GAMA, AHP, and TOPSIS were equal to 44.798, 46.755, 45.731, and 45.531 km, respectively. On the advised paths of the consultant, Route 1 had a length of 72.306, Route 2 had a length of 63.108, and the third one was 48.690. Finally, the TOPSIS route model was selected as the best route due to the consideration of the forbidden areas and other technical consideration.
