تحليل كيفي عوامل موثر بر توسعه گردشگري عشايري (مورد مطالعه عشاير شاهسون)

Qualitative analysis of factors affecting the development of nomadic tourism (Case study: Shahsavan nomads)

معيشت عشايري امروزه با چالش‌هاي جدي همراه شده است. سياست‌گذاري‌هاي غلط در رابطه با جامعه عشايري، باعث شده است، تعداد جمعيت عشاير كوچنده نسبت به گذشته كمتر شده و عشاير به يكجانشيني سوق داده مي‌شوند. اين در حالي است كه جامعه عشايري ايران از پتانسيل‌هاي بالايي براي جذب گردشگر برخوردار است كه عوايد حاصله از آن مي‌تواند بعنوان يك گزينه معيشتي مكمل براي عشاير مطرح باشد. استفاده از قابليت‌هاي گردشگري، نيازمند سياست‌گذاري و شناخت عوامل تاثيرگذار بر توسعه گردشگري عشايري است. بر اين اساس، هدف اين پژوهش شناسايي عوامل تاثيرگذار بر توسعه گردشگري عشايري بعنوان مكمل معيشت عشايري است. اين تحقيق از نوع پژوهش‌هاي كيفي بوده و با استفاده از تحليل محتواي مصاحبه‌هاي نيمه ساختاريافته با خبرگان انجام يافته است. از تحليل تماتيك براي استخراج مفاهيم پنهان مرتبط با عوامل تاثيرگذار بر گردشگري عشايري استفاده و در قالب دو دسته عوامل ايجابي و سلبي طبقه‌بندي شدند. عوامل ايجابي كه داراي تاثير مثبت بر توسعه گردشگري عشايري است شامل: سرمايه اجتماعي، كنشگري دولت، توان محيطي، سرمايه فرهنگي و نمادين، توان اقتصادي، امكانات و زيرساخت‌ها و توانمندسازي جامعه عشايري است. همچنين عوامل سلبي توسعه گردشگري عشايري شامل موانع فرهنگي، موانع اجتماعي، موانع زيست محيطي، موانع شناختي-دانشي و بي‌توجهي به عشاير بود.

Nomadic livelihoods are fraught with serious challenges today. Wrong policies regarding the nomadic community have caused the number of nomadic populations to decrease compared to the past and the nomads are being pushed towards monogamy. Meanwhile, the nomadic community of Iran has high potentials to attract tourists, the income of which can be considered as a complementary livelihood option for nomads. The use of tourism capabilities requires policy-making and knowledge of the factors affecting the development of nomadic tourism. Accordingly, the purpose of this study is to identify the factors affecting the development of nomadic tourism as a complement to nomadic livelihood. This research is a qualitative research and has been done using the content analysis of semi-structured interviews with experts. Thematic analysis was used to extract the hidden concepts related to the factors affecting nomadic tourism and were classified into two categories of positive and negative factors. Positive factors that have a positive impact on the development of nomadic tourism include: social capital, government activism, environmental power, cultural and symbolic capital, economic power, facilities and infrastructure, and empowerment of nomadic society. Negative factors in the development of nomadic tourism also included cultural barriers, social barriers, environmental barriers, cognitive-knowledge barriers, and inattention to nomads.