تحليلي بر برنامه‌ريزي و سياست‌گذاري توسعه‌ي گردشگري تاريخي-فرهنگي در ايران (مطالعه موردي: شهر تبريز)

Analysis of planning and policy-making for development of historical-cultural tourism in Iran (case study: Tabriz metropolis)

با توجه به اهميت برنامه‌ريزي و سياست‌گذاري در توسعه‌ي گردشگري، تحقيق حاضر با هدف ارزيابي برنامه‌ريزي و سياست‌گذاري توسعه‌ي گردشگري تاريخي-فرهنگي در شهر تبريز نگارش شده است. روش تحقيق در مطالعه‌ي حاضر از نظر هدف، كاربردي، از نظر شيوه‌ي اجرا، پيمايشي و از نظر زماني، مقطعي مي‌باشد. جامعه‌ي آماري تحقيق نيز شامل مديران، مسئولان و كارشناسان شهرداري منطقه‌ي تاريخي-فرهنگي شهر تبريز بوده كه حجم نمونه بر اساس روش دلفي 100 نفر برآورد شده است. همچنين به‌منظور تجزيه و تحليل اطلاعات از تكنيك حداقل مجذورات جزئي در نرم‌افزار Warp-PLS و آزمون تي تك‌نمونه‌اي در نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. يافته‌هاي تحقيق حاكي از آن است كه با توجه به پتانسيل‌هاي تاريخي-فرهنگي شهر، اين نوع از گردشگري در تبريز توسعه‌ي قابل توجهي را نداشته است. اين امر ناشي از نارسايي‌هاي برنامه‌ريزي و سياست‌گذاري در سطوح خرد و كلان مي‌باشد. در سطح خرد مي‌توان به ناكارآمدي مديريت تصميم‌گيري و عملياتي در حوزه‌ي بازآفريني بافت تاريخي-فرهنگي (ابعاد مختلف مديريتي، اقتصادي و فضايي-عملكردي) و در سطح كلان مي‌توان به عدم وجود ديدگاه همه‌جانبه نگر و سيستمي، قوانين و روابط سياسي نامناسب، نبود رويكرد يكپارچه در نظام مديريتي (غلبه‌ي مديريت تمركزگرا و تكنوكرات‌گرا) و تصدي‌گري دولت در بخش گردشگري اشاره كرد.

Tourism is an industry which most cultural exchanges take place in it, and one of its development goals, while economic growth and development, to show culture to other communities, especially through the development of historical-cultural tourism. In this regard, in order to develop of this industry, it is necessary for governments to plan and policy-making in micro and macro dimensions. Considering the effect of appropriate planning and policy-making in tourism development, the present study has been written with the aim of evaluating the planning and policy-making of historical-cultural tourism development in Tabriz metropolis. The research method in the present study is applied in terms of purpose, survey in terms of implementation method and cross-sectional in terms of time. The statistical population of the study also includes managers, officials and experts of the municipality of the historical-cultural area of Tabriz, whose sample size is estimated based on the Delphi method of 100 people. Also, in order to analyze the data, has been used the technique of least squares in Warp-PLS software and sample t-test in SPSS software. Findings indicate that according to the historical-cultural potentials of the city, this type of tourism in Tabriz has not developed significantly. This is due to inadequacies in planning and policymaking at the micro and macro levels. At the micro level, we can point to the inefficiency of decision-making and operational management in the field of recreating the historical-cultural context (various managerial, economic and spatial-functional dimensions) and at the macro level, we can to the lack of a comprehensive and systematic view, inappropriate laws and political relations, the lack of an integrated approach in the management system (the dominance of centralist and technocratic management) and government ownership in the tourism sector.