واكاوي مؤلفه‌هاي هويت‌يابي در نظريه انسان به‌منزله عامل

The analysis of the components of Identification in the theory of human as agent

هدف از پژوهش حاضر، واكاوي مؤلفه­هاي هويت­يابي در نظريه­ «انسان به‌منزله عامل» است. اين پژوهش با رويكرد كيفي و روش تحليلي ـ استنتاجي انجام شد. اين نظريه در انسان‌شناسي، تصوير انسان در قرآن را به‌عنوان سخت هسته توصيف نموده است. طبق اين نظريه­، اعمال فرد هويت او را مي­سازد. هر فرد به تناسب عمل خويش و تعامل با محيط پيرامونش، هويت معيني را در وجود خويش مي­آفريند. با توجه به كوشش فلسفي نظريه انسان به‌منزله عامل، در جهت تبيين ماهيت آدمي و استنتاج مبادي عمل از آيات قرآن، در اين نظريه به واكاوي مؤلفه­هاي هويت­يابي پرداخته شد. طي اين واكاوي، از مبادي شناخت، ميل و اراده، عمل و آثار عمل، چهار مؤلفه­ خودآگاهي، ارزشمندي، وحدت و اقتدار استخراج گرديد. از مؤلفه­ خودآگاهي، دو شاخص «معرفي خود و توصيف احساسات، هيجانات، نيازها، علاقه‌مندي­ها، توانمندي­ها» و «خودارزيابي» استنتاج شد. مؤلفه­ ارزشمندي نيز، از طريق «ديگر ارزيابي» و پي بردن فرد به «شباهت و تفاوت با ديگران» ارزش هويتي را محقق مي­سازد. با توجه به‌مواجهه­ فرد با تكثر و تنوع موقعيت­هاي زندگي، «اولويت‌بندي امور» موجب وحدت و انسجام دروني مي­شود. از طرفي هويت فردي ـ اجتماعي در جريان «مشاركت در فعاليت جمعي» به‌عنوان يكي از شاخص‌هاي مؤلفه وحدت، شكل مي­گيرد. علاوه ‌براين سه مؤلفه، اقتدار هويتي با «انتخاب و تصميم‌گيري» و درنظرگرفتن «اثر و نتيجه عمل» ظهور پيدا مي­كند.

The purpose of the present study is to analyze the components of Identification in the theory of "human as agent". This study was conducted with qualitative approach and analytical-inferential method. This theory in anthropology has described the image of man in the Qur'an as a hard core. According to this theory, one's actions make him or her an identity. Each individual creates a definite identity in his or her own being in accordance with his / her actions and interaction with the environment. Considering the philosophical effort of human theory as a factor in explaining the human nature and deducing the principles of action from the verses of the Qur'an, we have investigated the components of identity in this theory. In this analysis, four components of self-awareness, value, unity and authority were extracted from the bases of cognition, desire, and action. From the self-awareness component, two indices of “self-presentation and description of feelings, emotions, desires, needs and abilities” and “self-evaluation” were deduced. The valuable component realizes the value of identity through 'other evaluation' and one's perception of 'similarity and difference with others'. Given one's exposure to the multiplicity of situations in life, "prioritizing" causes inner unity and cohesion. On the other hand, individual-social identity is formed in the process of "participation in collective activity" as an indicator of the component of unity. In addition to these three components, identity authority emerges with "choice and decision" and with regard to "effect and outcome of action."