انگيزه‌هاي مديريتي در گزارشگري مالي متقلبانه با توجه به تئوري چشم‌انداز تجمعي

Managerial Motivations in Fraudulent Financial Reporting According to Cumulative Perspective Theory

هدف: هدف پژوهش حاضر، پاسخ به اين سؤال است كه آيا نگرش چهارگانه مديريت به ريسك كه با تئوري چشم‌انداز تجمعي مرتبط است، در وقوع گزارشگري مالي متقلبانه مؤثر است يا خير. روش: براي مشخص‌كردن نقش تئوري چشم‌انداز تجمعي در وقوع گزارشگري مالي متقلبانه، دو فرضيه مطرح شد. به‌منظور آزمون فرضيه‌ها، داده‌هاي سالانه 127 شركت پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، طي دوره زماني 1388 تا 1397 از طريق تحليل رگرسيون لجستيك رتبه‌بندي‌شده بررسي شد. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش، از اثرگذاري نگرش مديريت به ريسك در وقوع گزارشگري مالي متقلبانه حكايت مي‌كند. در مجموع، يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه گزارشگري مالي متقلبانه، از چهار الگوي نگرش به ريسك پيروي مي‌كند، به بيان ديگر، زماني ‌كه احتمال سود مرجع كم يا احتمال زيان مرجع زياد باشد، احتمال گزارشگري مالي متقلبانه افزايش مي‌يابد؛ اما چنانچه احتمال سود مرجع زياد يا احتمال زيان مرجع كم باشد، احتمال گزارشگري مالي متقلبانه كاهش مي‌يابد. نتيجه‌گيري: اگر احتمال تغيير در سود يا زيان اندك باشد، نگرش مدير به ريسك مي‌تواند مسير را تغيير دهد. به روايت بهتر، اگر احتمال سودآوري افزايش يابد، مدير به جاي آنكه نگرش خود را از ريسك‌پذيري به ريسك‌گريزي تغيير دهد، اندكي از ريسك‌پذيري خود را كاهش مي‌دهد، بنابراين، مي‌توان استدلال كرد كه احتمال گزارشگري مالي متقلبانه «بدون تغيير در جهت نگرش مدير به ريسك» (از ريسك‌پذيري به ريسك‌گريزي) تغيير مي‌كند.

Objective: The purpose of this study is to answer the question of whether the four management attitudes toward risk, which is related to the Cumulative Prospect Theory, is effective in the occurrence of fraudulent financial reporting or not. Methods: To determine the role of cumulative perspective theory in the occurrence of fraudulent financial reporting, two hypotheses were tested and for this purpose, the annual data of 127 companies listed on the Tehran Stock Exchange during the period 2009 to 2018 were analyzed through ranked logistic regression analysis. Results: The findings of this study confirm the first and second hypotheses of the research on the effect of management's attitude towards risk in the occurrence of fraudulent financial reporting. Overall, the findings of this study show that fraudulent financial reporting follows four patterns of risk attitude, in other words, when the probability of reference profit or the probability of reference loss is high, the probability of fraudulent financial reporting increases, but if the probability of reference profit is high or The lower the probability of reference losses, the lower the likelihood of fraudulent financial reporting. Conclusion: If the probability of change in profit or loss is small, the manager's attitude towards risk can change direction. In other words, if the probability of profitability increases, the manager reduces his risk-taking slightly instead of changing his attitude from risk-taking to risk-aversion. Therefore, it can be argued that the likelihood of fraudulent financial reporting can change "without changing the manager's attitude towards risk" (from risk-taking to risk-aversion)