عنوان مقاله :
دربارۀ نسخۀ برلين نوشتۀ حكيم يحيي بن الحسين الشاشي
عنوان به زبان ديگر :
Apropos the Berlin MS authored by Hakim Yahya b. al-Husain al-Shāshi
پديد آورندگان :
شريفي، ليلا دانشگاه تهران - گروه زبان و ادبيات فارسي، تهران، ايران , حاجيان نژاد، عليرضا دانشگاه تهران - گروه زبان و ادبيات فارسي، تهران، ايران
كليدواژه :
متن كهن فارسي , يحيي بن الحسين الشاشي , گونۀ ماوراءالنهري , ويژگي‌هاي آوايي , ويژگي‌هاي لغوي , ويژگي‌هاي دستوري
چكيده فارسي :
در ضمن كتب خطي محفوظ در كتابخانۀ مركزي برلين نسخه‌اي است منحصربه‌فرد، بي‌نام و بدون تاريخ تأليف، نوشتۀ حكيم يحيي بن الحسين الشاشي، از زمرۀ آثار اخلاقي ـ حكمي، در سي‌وشش باب. اين اثرِ منثور به زبان فارسي و از گونۀ ماوراءالنهري است، كه با توجّه به قراين تاريخي در قرن پنجم نگاشته شده‌است. نگارندگان، ضمن معرفي اين دست‌نوشت، به بررسي متن‌شناختي نسخه در سه سطح آوايي، دستوري و واژگاني پرداخته‌اند. فارسي‌نويسي از ويژگي‌هاي بارز متن است و لغات عربي كم دارد. اين متن گنجينه‌ا‌ي از كلمات و تعابير ماوراءالنهري است. ديگر اين‌كه علي‌رغم غلبۀ فضاي وعظ در متن، اين دست‌نوشت به هيچ عنوان اثري املاگونه و از نوع مجلس‌گويي نيست.
چكيده لاتين :
Among the manuscripts preserved in Berlin’s Central Library, there is a unique manuscript, untitled and undated, written by Hakim Yahya b. al-Husain al-Shāshi on ethical and philosophical matters in thirty-six chapters. The work is in Persian prose and of Transoxiana character that, given certain historical evidence, must have been written in the 5th H./11th CE century.
Introducing this MS, the present authors have addressed the textological aspects of the manuscript at phonological, lexical, and syntactical levels. Writing in pure Persian (Farsi) is one of the marked characteristics of this MS., with few Arabic words therein. The MS is a remarkable treasure of words and expressions used in Transoxiana. Besides, despite the dominance of a moralizing aura of the text, it is far from being a work of sermons and homilies.
