بررسي رابطهٔ سبك رهبري با اثربخشي مدارس با تأكيد بر نقش فرهنگ سازماني يادگيرنده

The role of leadership style and culture of the learning organization on the effectiveness of schools

هدف از پژوهش حاضر، بررسي نقش سبك هاي رهبري و فرهنگ سازمان يادگيرنده بر اثربخشي مدارس بوده است. روش تحقيق، توصيفي از نوع همبستگي بوده است. جامعه آماري پژوهش كليه ي مديران دبيرستان هاي دخترانه ي شهر تبريز در سال تحصيلي 99-98 به تعداد 300 نفر بوده كه از اين تعداد 175 مدير به روش نمونه گيري خوشه اي به عنوان نمونه آماري انتخاب شدند. براي جمع آوري اطلاعات از پرسشنامه ي سبك رهبري باس و اوليور(2013)، پرسشنامه اثربخشي هوي و ميسكل(2013) و پرسشنامه فرهنگ سازمان يادگيرنده (2014) يانگ استفاده شد. با استفاده از روش هاي آمار توصيفي و استنباطي نتايج نشان داد كه هر گونه تغيير در سبك رهبري تحول گرا و تبادلي همراه با تغيير در فرهنگ سازمان يادگيرنده خواهد بود و هرگونه افزايش در فرهنگ سازمان يادگيرنده همراه با افزايش در ميزان اثربخشي مدارس خواهد بود. بيشترين ضريب همبستگي بين فرهنگ سازمان يادگيرنده و اثر بخشي و كمترين ضريب همبستگي بين دو متغير سبك رهبري عدم مداخله و فرهنگ سازمان يادگيرنده ديده شد. همچنين رابطه ي بين سبك هاي تحولي و تبادلي با فرهنگ سازمان يادگيرنده و اثربخشي مدارس، معنا دار ديده شد. در عين حال بين دو متغير سبك عدم مداخله و اثربخشي مدارس رابطه ي معني داري ديده نشد. همچنين نقش ميانجي فرهنگ سازمان يادگيرنده در رابطه ي بين سبك هاي رهبري و اثربخشي مدارس در مدل تاييد شد.

The purpose of this study was to investigate the role of leadership styles and culture of the learning organization on the effectiveness of schools. The research method was descriptive-correlational. The statistical population of the study was 300 principals of all girls' high schools in Tabriz in the academic year of 1998–99, of whom 175 principals were selected by cluster sampling as a statistical sample. Bass and Oliver (2013) Leadership Style Questionnaire, Hui and Miskel Effectiveness Questionnaire (2013) and Young Learning Organization Culture Questionnaire (2014) were used to collect data. Using descriptive and inferential statistical methods, the results showed that any change in transformational and exchange leadership style will be accompanied by a change in the culture of the learning organization and any increase in the culture of the learning organization will be accompanied by an increase in the effectiveness of schools. The highest correlation coefficient was seen between the culture of the learning organization and effectiveness and the lowest correlation coefficient was seen between the two variables of leadership style of non-intervention and the culture of the learning organization. Also, the relationship between transformational and exchange styles with the culture of the learning organization and the effectiveness of schools was seen as significant. At the same time, there was no significant relationship between the two variables of non-intervention style and school effectiveness. The mediating role of learning organization culture in the relationship between leadership styles and school effectiveness in the model was also confirmed.