بررسي ارتباط ميان ساختار فضايي منطقه‌اي و استطاعت‌پذيري مسكن در 22 استان كشور

A survey of the relationship between regional spatial structure and housing affordability in 22 provinces of Iran

در دو دهه اخير توسعه چندمركزي توجه زيادي را در ادبيات نظري و اسناد سياسي به سوي خود معطوف كرده است. طرفداران چندمركزيتي معتقدند اين الگوي فضايي مي­تواند توازني را ميان اهداف متناقض رقابت­ پذيري اقتصادي، انسجام اجتماعي و پايداري محيطي در مقياس­هاي مختلف ايجاد كند. تا به حال، مطالعات زيادي به بررسي اثربخشي و كارايي فرضيات مطرح شده در ارتباط با ساختارهاي چندمركزي پرداختند اما پژوهش­هاي انگشت شماري به بررسي ارتباط ميان قيمت زمين و استطاعت­ پذيري مسكن توجه كردند. در اين راستا، ابتدا استان­هاي كشور با دو شاخص پراكنش فضايي و توزيع اندازه شهرها مورد سنجش قرار گرفتند. و سپس با استفاده از رگرسيون دو متغيره ارتباط آنها با شاخص­هاي قيمت زمين، رشد قيمت زمين و استطاعت­ پذيري مسكن بررسي شدند. يافته ­هاي پژوهش از الگوهاي فضايي چندمركزي حمايت مي ­كند. به طوري كه ميان پراكنش فضايي شهرها و توزيع اندازه شهرها و قيمت زمين ارتباط مثبت و معناداري وجود دارد. همچنين پراكنش فضايي متوازن مراكز شهرها در پهنه سرزمين مي­تواند تا حدودي رشد قيمت مسكن را كنترل كند. به علاوه، بين شاخص­ هاي چندمركزي و استطاعت­ پذيري مسكن ارتباط نسبتا محكم و معناداري پيدا شده است. بنابراين، به نظر مي­رسد ساختارهاي چندمركزي مي ­توانند در زمان اوج تاب ­آوري بيشتري در برابر رشد قيمت مسكن داشته باشند.

In the last two decades, polycentric development has attracted much attention in the theoretical literature and political documents. Polycentric advocates that spatial pattern can create a balance between conflicting goals of economic competitiveness, social cohesion, and environmental sustainability on a large-scale. So far, many studies have looked at the effectiveness and efficiency of hypotheses raised to polycentric structures, but few studies have considered the relationship between land prices and affordable housing. In this regard, first, the provinces of the country were measured with two indicators of spatial and city size distribution. Then, using a bivariate regression, their relationship with land price indexes, land price growth and affordability of housing were investigated. Research findings support polycentric spatial patterns. So there is a positive and significant relationship between the spatial distribution of cities and the distribution of cities and land prices. Also, the balanced distribution of urban centers in the territory of the land could partly control the growth of housing prices. In addition, there is a relatively strong and significant relationship between polycentric and affordable housing indices. Consequently, polycentric structures seem to be more resilient in higher housing prices at peak times.