عنوان مقاله :
سخن سردبير .
پديد آورندگان :
شاهقليان قهفرخي، رضا دانشگاه جامع امام حسين (ع)
كليدواژه :
مسائل نظامي- دفاعي , علوم نظامي , امنيت , اسلام , جهان بيني اسلامي
چكيده فارسي :
مسائل نظامي- دفاعي و نوع نگاه به آن در مكتب اسلام بر پاية اصول و مباني جهانبيني اسلامي بنا شده است. ازاينرو، درك آن بدون شناخت و درك اين مباني و ارتباط ميان آنها كاري عبث و مشكل خواهد بود. فلسفه و انديشه نظامي و دفاعي در اسلام را ميتوان گفت به نوعي از دو بخش تشكيل ميشود: يكي نوع نگرش به مسائل نظامي و ديگري مجموعه قواعد، قوانين و مقررات نظامي- دفاعي و اين دو مبتني بر جهانبيني اسلامي هستند و جهانبيني اسلامي نيز از تعدادي اصل اساسي تشكيل شده است كه محورهاي بنياني مكتب اسلام محسوب ميشوند.
براي نمونه يكي از مسائل مهم در فلسفه نظامي و دفاعي اسلام «جهاد» است كه محور بسياري از مسائل ديگر محسوب ميشود. درك مفهوم و ماهيت جهاد، شرايط و مقررات آن، اهميت اين مسئله در اسلام و شناخت مسائل مرتبط با آن بستگي به درك و شناخت توحيد، عدل و قسط، دعوت به سوي خدا و جايگاه و كرامت انسان دارد. اين اصول و موارد نظير آن از مباني اعتقادي و كلامي محسوب ميشوند. پس شناخت جهاد در سايه شناخت مباني اعتقادي و كلامي صورت ميگيرد. مباني اعتقادي و كلامي در اساس همان معرفت مبتني بر هستيشناسي است. يعني اعتقاد و باور به هست(اعتقاد)، دفاع، تأييد و توجيه آنها، آنگونه كه هستند(كلام).
پس در سايه نگاه به جهان، انسان و باور داشتن به ويژگيها، تواناييها، قوا و حقوق طبيعي و فطري براي اوست كه مسئله جهاد و جنگ براي ما معنا و مفهوم مييابد. همچنين در سايه ادراك از خود، فطرت، اختيار و تواناييهايي فطري و نظري انسان است كه نگاه فلسفي او به جهان مشخص ميگردد و در سايه آن ميتواند ارتباط فلسفه نظامي را با خود، اختيار، آزادي، اراده انسان، جبر، تقدير و ... مورد عنايت قرار داد. در همين ارتباط نميتوان تأثير عوامل فرهنگي چون سنتها، آداب، رسوم، مقررات و قواعد عمومي را در نگرش به فلسفه نظامي و دفاعي ناديده گرفت.
همانطور كه نميتوان از تأثير مباني سياسي، نوع حكومت و نظام سياسي جامعه و ساير مسائل مشابه نيز گذشت. نگاه به امور نظامي و دفاعي تابع مباني و اصول متعددي است كه برخي معرفتشناختي، برخي هستي شناختي، برخي انسانشناختي و اخلاقي و برخي فرهنگي و اجتماعي و برخي ديگر سياسي و يا تاريخي هستند. لذا با بيان اين مقدمه و در راستاي تبادل اطلاعات تخصصي بين متخصصان و پژوهشگران اين حوزه ميتوان هدف از تشكيل و راهاندازي اين دوفصلنامه را در موارد زير ارائه نمود:
1- توليد و گسترش دانش علمي - نظامي در سطح نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران؛
2- نشر نظريهها، يافتهها، الگوها، پژوهشها و دستاوردهاي علمي و نظامي در حوزههاي مختلف و نيازهاي آينده نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران؛
3- ارائه منابع علمي و نظامي-دفاعي در سطح داخلي و خارجي؛
4- فراهم آوردن زمينه همانديشي ميان صاحبنظران علوم نظامي، دفاعي و امنيتي.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي علوم نظامي