بررسي ريخت‌شناسي و شناسايي مولكولي گونه Solen dactylus (Cosel, 1989) از خور گوبان، شمال خليج‌فارس

Morphological investigation and molecular identification of Solen dactylus (Bivalvia: Solenidae) in the Khowr-e Guban (North of Persian Gulf)

پيشينه و اهداف: هدف از اين تحقيق بررسي ريخت­‌شناسي و شناسايي مولكولي صدف دسته­‌چاقويي Solen dactylus مي­ باشد. گونه‌­هاي مختلفSolen spp. به عنوان صدف دسته چاقويي يا razor clam شناخته­ مي­‌شوند. اين صدف به­‌طور گسترده در بازارهاي بين‌المللي به عنوان كالا و غذا مصرف مي­ شود و تحقيقات بسياري در مورد آن انجام شده است. روش‌ها‌: نمونه­‌برداري اين گونه از ايستگاه­‌هاي تعيين شده در خور گوبان واقع در جنوب تالاب شادگان در دو فصل زمستان و تابستان سال 1396 انجام شد. شناسايي ريخت­‌شناسي و با استفاده از كليد­هاي شناسايي معتبر صورت گرفت. همچنين شناسايي مولكولي اين گونه با استفاده از تكثير قطعات ژنومي ناحيه COI ژنوم ميتوكندي انجام شد. توالي ژنومي حاصل با استفاده از نرم‌­افزارهاي Chromas ، BioEdit و Mega 7 مورد تجزيه ­و­تحليل قرار گرفت. همچنين بر اساس مقايسه نتايج توالي با ساير داده هاي موجود در NCBI درخت فيلوژني ساخته شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه گونه­ ي Solen strictus ، با گونه­ ي Solen marginatus و گونه­‌ي تحقيق حاضر (Solen sp.) در يك كلاد خواهري قرار مي‌­گيرند و از يك دنياي مشترك انشقاق يافته‌اند. توالي قطعات ژني تكثير يافته با پرايمرهاي اختصاصي COI، شباهت 83 درصدي را با گونه­‌ي S. strictus نشان داد. اين در حالي است كه اين دو گونه از لحاظ شباهت ظاهري به يكديگر شبيه‌­اند، اما در بررسي‌­هاي ريخت‌شناسي، وجود مشخصاتي چون تانتاكول­‌هاي پاليالي در قسمت جلويي پا، وجود دندانه­‌ي كوچك، اندازه‌­گيري ابعاد طول و عرض صدف كه ويژگي شاخص گونه­‌ي S. dactylus است و در گونه‌­هاي S. strictus و S. marginatus وجود ندارد، مشاهده گرديد. نتيجه‌گيري: بنابراين با توجه با نتايج ريخت‌شناسي و مولكولي به نظر­ مي­‌رسد گونه Solensp. همان گونه S. dactylus است. اين گونه در پايگاه اطلاعاتي NCBI با كد پذيرش QGL52628 ثبت­ گرديد.

Background and Objectives: This study aimed to investigate the morphology and molecular identification of oyster knife Solen dactylus. Razor clams are edible bivalve mollusks that fetch high prices in international markets. Methods: For this purpose, sampling of this species was performed from the designated station in Khowr-e Guban, south of Shadegan wetland. Morphological identification was first performed using valid identification keys. Then, to ensure assurance, molecular identification of the species was performed using amplification of mitochondrial COI region. The resulting genomic sequences were analyzed using Chromas, BioEdit, and Mega seven software. Blast sequences were also identified in NCBI, and the phylogenetic tree was constructed. Findings: The results showed that the Solen strictus species, the Solen marginatus species, and the present study species (Solen sp.) are in a sister clade and derived from a common ancestor. The sequence of amplified gene fragments with specific COI primers showed 83% similarity to S. strictus. At the same time, the two species are similar in appearance, but in morphological studies and the use of identification keys specifications such as palliative tentacles on the front of the foot, small teeth, and measurement of oyster length and width, which are characteristic of S. dactylus and do not exist in S. strictus and S. marginatus species. Conclusion: Therefore, according to morphological and molecular results, Solen sp. species is probably the same as S. dactylus. This species was registered in the NCBI database with the acceptance code QGL52628.