آسيب شناسي موافقتنامه‌هاي ترجيحي، بازرگاني و گمركي در تجارت خارجي كشور

Pathology of Preferential, Commercial and Customs Agreements in Foreign Trade

هدف مقاله حاضر احصا و تحليل كاركرد و اثربخشي موافقتنامه‌هاي دو يا چندجانبه گمركي و بازرگاني است كه مي‌تواند در بازبيني قوانين و سياستهاي ناظر بر انعقاد موافقت‌نامه‌هايي از اين دست با هدف گسترش روابط تجاري با ساير كشورها مورد توجه قرار گيرد. در اين مقاله به بررسي موافقت‌نامه‌هاي گمركي و بازرگاني با استفاده از روشهاي تحقيق(هنجاري و توصيفي- تحليلي) پرداخته شده كه يافته‌هاي حاصله حاكي از آن است كه عليرغم انعقاد بيش از 158 موافقتنامه دو يا چند جانبه گمركي و ‌بازرگاني، عدم نظارت بر نحوه عملكرد و ميزان اثربخشي موافقت‌نامه‌هاي فوق،‌ عدم توجه به ابعاد فني و كارشناسي اين موضوع نظير شاخص اكمال تجاري، پتانسيل تجاري بالقوه، مزيت نسبي صادراتي و ... منجر به صوري شدن و از دست دادن كاركرد آن‌ها شده است. تبعات اين امر منجر به از بين رفتن قدرت ابتكار عمل به منظور كاهش اثرات تحريم‌ها در شرايط حساس كنوني خواهد شد.

The purpose of this paper is to Counting and analyzing the performance and effectiveness of bilateral or multilateral customs and trade agreements that can be considered in reviewing the laws and policies governing the conclusion of such agreements with the aim of expanding trade relations with other countries. This article examines customs and trade agreements using research methods (normative and descriptive-analytical).The findings indicate that despite the conclusion of more than 158 bilateral or multilateral customs and trade agreements, failure to monitor the performance and effectiveness of the above agreements, lack of attention to technical and expert aspects of this issue such as Trade Potential Index, Trade Complementarity Index, relative export advantage, etc., has led to their formalization and loss of function. The consequences of this will lead to the loss of the power of initiative to reduce the effects of sanctions in the current sensitive situation.