ﺳﻬﻢ ﻣﻔﻬﻮم »ﻣﻘﯿﺎس اﻧﺴﺎﻧﯽ« در ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻃﺮح ﻫﺎي ﺷﻬﺮي (ﻣﻮردﭘﮋوﻫﺶ: ﻃﺮح ﻫﺎي ﻣﺮﻣﺘﯽ ﺷﻬﺮي ﺗﻬﺮان در دﻫﻪ 1380)

The Contribution of the "Human Scale" to the Success of Urban Projects (Case Study: Tehran Urban Restoration Projects in the 1380s SH)

اين مقاله ميكوشد در پي بازتعريف مقياس انساني، ابعاد پنهان آن را در موفقيت طرحهاي شهري بكاود. هدف، تقويت طرح‌هاي شهري در بافت‌هاي تاريخي با تعريف معيارهاي مؤثر موفقيت است. ازهمينرو، طرح‌هاي مرمتي شهري اجراشده دهه 1380 شمسي منطقه 12 تهران به عنوان مورد مطالعه در نظرگرفته شدهاست. روش كيفي-كمي با به‌كارگيري «كدگذاري مفاهيم» در مرحله بازتعريف، «تكنيك دلفي» در مرحله انتخاب طرح‌ها، رتبه‌بندي از طريق «تحليل سلسله مراتبي» سپس تأييد با «مشاهدات» است. پس از تفسير كيفي مفهوم مقياس انساني، ميزان رعايت آن در طرح‌هاي منتخب با ساير معيارها و موفقيت كلي هر طرح سنجيده شدهاست. نتايج حاكي است كه گرچه مقياس انساني از مهم‌ترين معيارهاي موفقيت است ولي بيشتر، فهم كالبدي از آن شده درحالي‌كه ابعاد فراكالبدي همچون مشاركت، پياده‌پذيري و هويت در اين مفهوم مستتر است. مقياس انساني تأثير متناسب و همسويي با كل معيارهاي سنجش موفقيت يك طرح دارد؛ يعني مي‌توان از آن به‌عنوان حد مشترك و تام در فضاهاي موفق شهر نامبرد. سهم رعايت مقياس انساني در هر طرح، نمايانگر نسبتي قابل‌قبول از كل معيارهاي موفقيت طرح است. با شرايط نسبي يكسان در بافت‌هاي ارزشمند تاريخي از ميان معيارهاي دروني مقياس انساني، نقش مشاركت مردمي يعني مؤلفه فراكالبدي در موفقيت بالاترين است.

TThis article tried to redefine the human scale to measure its hidden dimensions in the success of implemented urban projects along with other criteria of success. The purpose of this article was to better promote urban plans in the historical contexts of the country with the correct definition and focus on the dominant and common criteria of success. Therefore, restoration projects (improvement and renovation) implemented in the 1380s SH in the 12th district of Tehran have been considered for this work as a case study. The research method here was qualitative and quantitative, using coding concepts to redefine, Delphi technique to select designs, then ranking them through analytic hierarchy process. The qualitative interpretation of the concept of human scale in urban design literature, the degree of compliance in selected projects with other criteria and the degree of the overall success of each project is compared. That is, it can be mentioned as a common and complete limit in successful designs and spaces of the city. The share or percentage provided by this criterion, by the definition of this research, in each project, represents an acceptable ratio of the total success criteria of a project. Also, with the same relative conditions, among the internal concepts of the human scale, the role of popular participation, i.e. the non-physical dimension, is the highest in the success of space and body