ارزيابي ارتباط بين سرمايه اجتماعي و تعلق مكاني با رويكرد فضايي مطالعه موردي: مناطق روستايي شهرستان رودبار

Evaluating the Relationship between Social Capital and Spatial Affiliation with the Spatial Approach (Case Study: Rural Areas of Roudbar County)

مفهوم حس تعلق مكاني در ميزان و نوع روابط بين افراد جامعه تأثير مي­گذارد و اين رابطه در گروه­هاي اجتماعي كه به مكان خاصي اختصاص دارند، باعث افزايش سرمايه­هاي اجتماعي و اعتماد آنان مي­گردد. هدف از پژوهش حاضر، تحليل فضايي رابطه بين سرمايه اجتماعي و تعلق مكاني در مناطق روستايي شهرستان رودبار است. اين تحقيق از نظر هدف كاربردي و از نظر رويكرد توصيفي- تحليلي است. جامعه آماري تحقيق، روستاهاي استان گيلان واقع در شهرستان رودبار با تعداد 18 روستا و مجموع 2955 نفر جمعيت مي­باشد. ابزار گردآوري داده­ها پرسش­نامه است. تعداد نمونه­ها با استفاده از جدول مورگان، 450 نفر تعيين شد. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه توزيع فضايي تعلق مكاني به صورت شمالي- جنوبي است و روستاهاي مناطق مركز به سمت جنوب غرب كم­ترين حس تعلق و روستاهاي شمال داراي بهترين وضعيت مي­باشند. در زمينه توزيع فضايي سرمايه اجتماعي نيز بهترين وضعيت را روستاهاي واقع در بخش مركزي و كم­ترين توزيع فضايي را عمدتاً جنوب غرب شهرستان و بخشهايي از جنوب شرقي را دربر مي­گيرد. يافته­ها نشان داد، براساس ضريب تعيين R2، 1/78 درصد از واريانس سرمايه اجتماعي در خانوارهاي روستايي مورد مطالعه، توسط 3 شاخص عملكردي، ادراكي و محيطي تعلق مكاني قابل تببين است. ضريب بتا (Beta) نيز حاكي از آن است كه، شاخص ادراكي تعلق مكاني با بتاي 0/550 بيشترين ميزان تأثير را بر سرمايه اجتماعي روستاهاي مورد مطالعه داشته است. با اين وصف مي­توان گفت، تعلق به مكان در بين خانوارهاي روستايي عامل مهمي در شكل­گيري پايه­هاي ارتباطي استفاده­كنندگان و محيط­زيست مي­باشد كه منجر به ايجاد محيط­ هاي با كيفيت در مناطق روستايي خواهد گرديد. اين حس مي­تواند زمينه مساعدي براي ايجاد دموكراسي مشاركتي فراهم سازد و اجراي برنامه­هاي مختلف اقتصادي و اجتماعي را در اجتماع محلي با توفيق چشمگيري همراه كند و كيفيت زندگي را بهبود بخشد.

Everyone's sense of attachment to their home and place of residence can have a significant impact on rural communities. Location ownership among rural households is also an important factor in shaping user-environmental relationships that will lead to the creation of quality environments in rural areas. This research is an applied and descriptive-analytical approach with a sample size of 450 people from rural areas in Rudbar. The data collection tools used in this study included: library studies to collect information on research literature and then field research through observation and questionnaire. The statistical population of the study is Kurdish villages of Gilan province located in Rudbar city with 18 villages and total population of 2955 (based on Census 2016). Using Morgan table, 450 samples were selected. The reliability of the questionnaire was estimated to be 0.874 for the sense of placeholder indices and 0.915 for the social capital indices based on Cronbach's alpha. In this study, we used Kiiging method for zoning social capital and social capital. In other words, the method of data analysis is based on spatial statistics. The results show that the spatial distribution of attachment to the place is north and south, and the villages in the center to the southwest have the least attachment and the northern villages have the best situation. In terms of spatial distribution of social capital, the best situation is in the central part of the villages and the least spatial distribution in the southwest and to some extent in the southeast.