شناسايي و اولويت‌بندي موانع تحقق مرجعيت علمي در عرصه علوم انساني (مورد مطالعه دانشگاه امام صادق عليه‌السلام)

Identifying and Prioritizing the Obstacles of Achieving Scientific Marjaiyat in Humanities & Social Science (Case Study of Imam Sadiq University)

اهميت و جايگاه نظام آموزشي يك كشور و به‌طور خاص آموزش عالي آن، بر كسي پوشيده نيست. براساس اسناد راهبردي جمهوري اسلامي ايران و بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي نظام آموزش عالي كشور رهسپار مسيري است كه مقصد آن مرجعيت علمي خواهد بود. با توجه به اهميت علوم انساني در ساخت تمدن نوين اسلامي و نقش دانشگاه امام صادق(ع) به‌ عنوان اولين مخاطب مرجعيت علمي در عرصه علوم انساني از سوي رهبر معظم انقلاب اسلامي، پژوهشي درباره شناسايي و اولويت‌گذاري موانع تحقق مرجعيت علمي در عرصه علوم انساني با مورد مطالعه‌ي دانشگاه امام صادق(ع) اهميت مضاعفي مي‌يابد. براي انجام اين پژوهش مراحلي طي گرديد. در ابتدا بعد از مرور ادبيات موضوع با هدف ارائه جمع‌بندي از فعاليت‌هاي پژوهشي گذشته و شناسايي موانع اوليه مرجعيت علمي، سؤالاتي جهت انجام مصاحبه نيمه‌ساختاريافته با صاحب‌نظران اين حوزه به‌دست‌آمد. سپس پژوهش با استفاده از روش آميخته‌ كيفي ـ كمي، طي دو مرحله به هدف خود نائل آمد. اين دو مرحله عبارتند از: مصاحبه جهت شناسايي موانع مرجعيت علمي؛ و دوم، تحليل اهميت ـ عملكرد (IPA) موانع شناسايي‌شده. بعد از تحليل مضمون مصاحبه‌ها و تركيب و ادغام موانع، 41 مانع در 7 طبقه شناسايي شدند و سپس با تعيين اوزان آنها براساس تكنيك IPA اولويت آنها مشخص ‌شد و ضمنا ماتريس‌هاي ربعي سه‌گانه (هم اساتيد و هم دانشجويان، فقط اساتيد، فقط دانشجويان) نيز به نمايش درآمد. در پايان موانع از دو منظر «اثرگذاري» و «امكان‌پذيري» مورد تحليل و رتبه‌بندي قرار گرفته و اولويت‌بندي نهايي با تركيب اين دو منظر ارائه گرديد. اولويت‌بندي نهايي داراي چهار سطح به ترتيب «موانع خانه‌ «اينجا تمركز كنيد» كه اثرگذاري زياد و همگرا باشند»، «موانع خانه‌ «اينجا تمركز كنيد» كه اثرگذاري زياد اما واگرا هستند»، «موانع خانه‌ «تداوم تلاش» كه اثرگذاري زياد دارند» و «موانع خانه‌ «اينجا تمركز كنيد» كه هم­گرايي دارند ولي اثرگذاري كمتري دارند» بوده است كه در اين ميان موانع مربوط به سطح اول شامل «تبديل نشدن افراد برجسته‌ دانشگاه به جريان علمي در سطح ملي و جهاني»، «درگير شدن مديران ارشد دانشگاه به مسائل خرد و درنتيجه واماندن از مسائل راهبردي دانشگاه» و «عدم توانمندي در برندينگ دانشگاه» مهم‌ترين موانع تحقق مرجعيت علمي در دانشگاه امام صادق(ع) شناخته شد.

The importance and status of the educational system of a country, especially the higher education is undeniable. Based on the strategic documents of the Islamic Republic of Iran and the statements of the Supreme Leader of the Islamic Revolution, the system of higher education of the country is proceeding towards scientific marjaiyat or authority. In regard to the importance of humanities in the building of modern Islamic civilization and the mission of Imam Sadiq University (ISU) as the first center expected to assume this role by the Supreme Leader, this research has been conducted to identify and prioritize the obstacles of achieving scientific authority in humanities with the case study of ISU. After reviewing the literature with the aim of presenting a sum-up of past research activities and identifying the initial barriers to scientific authority, questions were obtained to conduct a semi-structured interview with experts in this field. Then, the research achieved its goal using a mixed method in two stages: Firstly, holding an interview to identify the barriers ;secondly, prioritizing these barriers through the importance-performance analysis (IPA). After analyzing the content of the interviews and combining the barriers, forty one obstacles were identified in seven categories. In the end, the barriers were analyzed from "effectiveness" and "feasibility" perspectives, and the final prioritization was presented based on the accumulation of the two perspectives.