تببين اهرم‌هاي تحولي سازمان اوقاف و امور خيريه مبتني بر شناسايي و اولويت‌بندي نظام جامع مسائل آن

Explaining the Developmental Levers of the Charity and Endowment Organization Based on Identifying and Prioritizing Its Comprehensive System of Problems

سازمان اوقاف و امور خيريه، تنها نهاد دولتي متولي ساماندهي و مديريت امور موقوفات در ايران است. امروزه نهاد وقف، از جايگاه مناسبي برخوردار نيست. يكي از دلايل اين موضوع مي‌تواند فقدان رويكرد جامع و كل‌نگر در شناخت مسائل اين سازمان باشد. اين پژوهش در صدد است تا نظام جامع مسائل سازمان اوقاف را ارائه كرده و اولويت‌هاي آن را مشخص كند. براي اين هدف، پژوهش حاضر در دو فاز كيفي و كمي انجام شده است. در فاز كيفي داده‌هاي به­دست آمده از بررسي مستندات و در نهايت مصاحبه با مديران و خبرگان با استفاده از روش تحليل مضمون، تحليل شدند. مدل به­دست آمده شامل 56 مسأله كليدي است كه در دو سطح مسائل خرد و كلان دسته‌بندي شده است. مسائل ناظر به سطح خرد به دنبال بررسي مسائل و مشكلات فرآيندي و اجرايي در مسير تحقق بهره‌وري سازمان است و سطح دوم، مسائل كلان است كه تأثيرگذاري آن به صورت فراگير و كلي‌تر بر نهاد وقف است كه شامل دو دسته مسائل «ساختاري و اجرايي» و «نگاه كلان و فراسازماني» است. در فاز كمي، رتبه‌بندي مسائل احصا شده، با استفاده از روش تاپسيس و نمونه 75 نفري از معاونين و مديران سازمان در سطوح ستادي و استاني انجام شد. عدم نقش‌آفريني سازمان اوقاف در سياست‌هاي كلان كشور، معطل ماندن بخشي از رقبات كشور به علت فقدان مدل احياء موقوفات، كمبود منابع مالي براي سرمايه‌گذاري، ذهنيت منفي مردم در مورد سازمان اوقاف و مشكلات حوزه منابع انساني به عنوان پنج مسأله اولويت‌دار سازمان شناسايي شد.

The Endowment and Charity Organization is the only government institution in charge of organizing and managing endowments in Iran. If the problems of the organization are not sufficiently understood in terms of depth and scope, the proposed solutions will be ineffective. This study seeks to provide a comprehensive system of endowment organization issues and identify its priorities. To do this, the study was conducted in two phases, qualitative and quantitative. In the qualitative phase, the data obtained from the review of documents and finally interviews with managers and experts were analyzed using the content analysis method. The obtained model includes 56 key problems which are classified into two levels: micro problems and macro problems. Micro-level issues seek to examine the process and executive problems in the direction of achieving organizational productivity, and macrolevel issues have a more comprehensive impact on the endowment institution, which includes two categories of "structural and executive problems” and "macro and extra-organizational view". In the quantitative phase, the ranking of the identified issues was done using the TOPSIS method and a sample of 75 deputies and managers of the organization at the staff and provincial levels. Five priority issues of the organization were identified as follows: Lack of the Endowment Organization role-playing in the country's macro policies, delay of an important part of the country's competition due to lacking in a model of endowment revival, lack of financial resources for investment, negative public mentality about the Endowment Organization and problems in the field of human resources..