پديد آورندگان :
خيام باشي، احسان دانشگاه اصفهان، اصفهان، ايران , تقوايي، مسعود دانشگاه اصفهان، اصفهان، ايران , وارثي، حميدرضا دانشگاه اصفهان، اصفهان، ايران
كليدواژه :
تابآوري شهري , مديريت بحران , آمايش شهري , مورفولوژي , شهر اصفهان
چكيده فارسي :
نظريه نوظهور «تابآوري شهري» با نگاه جامع به همۀ ظرفيتهاي اجتماع، به سرعت در حال جايگزيني روشهاي ناكارآمد سنتي مديريت بحران در رويارويي با تعدد و تنوع روز افزون فجايع در جهان است. هدف اين پژوهش، با توجه به جايگاه مهم كلانشهر اصفهان در سلسله مراتب شهري، تحليل وضعيت تابآوري و تعيين عوامل اصلي و ميزان اثرگذاري هر يك از آنها در ارتقاء تابآوري اصفهان بهوسيله مدلسازي رياضي در قالب مدل EDRI، با تمركز بر محيط مصنوع به ويژه مورفولوژي و آمايش شهري است. روش تحقيق: روش كلي پژوهش توصيفي- تحليلي و از نظر هدف، زيربنايي و كاربردي است. در اين جهت، با گزينش و بومي سازي شاخصها به روش مطالعات كتابخانهاي، در رويكردي جامع سه شيوۀ مستقل جمعآوري و ارزيابي داده، شامل «بررسي ميداني و آماري»، «مصاحبه خبرگان به روش دلفي» و «افكارسنجي خانوار»، با استفاده از روشهاي تحليل آماري، همبستگي كانوني، آزمون T و «مدل رگرسيوني چند متغيره پيشبين تابآوري»، بهكمك نرمافزارهاي SPSS و R مورد استفاده قرار گرفت. بررسيها گوياي همبستگي مناسب و مستقيم شاخصهاي عملياتي مطرح، همچنين تابآوري «كالبدي- فضايي» پايينتر از متوسط اصفهان با مقدار 66/2، به كمك طيف ليكرات پنجسطحي 1 (بسيارضعيف) تا 5 (عالي) است. پيشنهادها: بر اساس نتايج، اولويت نخست برنامهريزي ارتقاء تاب آوري از نظر كسب پايينترين امتياز، حوزۀ «آمايش و مورفولوژي شهري» با مقدار 53/2 و پس از آن «شاخص برخورداري» با 61/2 و «كيفيت مسكن» با مقدار 69/2 ميباشد. ميزان تأثير بهبود شاخصها در ارتقاء تابآوري، بر اساس «مدل رگرسيوني پيشبين تابآوري» حاصل پژوهش نيز، با ضرايب تأثير 0/264 براي شاخص «آمايش و مورفولوژي شهري»، 0/164 براي «كيفيت مسكن» و با اختلاف بسيار جزئي مقدار 0/162 درخصوص «شاخص برخورداري» مؤيد همين اولويتبندي برنامهريزي و اقدام از منظر وزن مؤلفهها و همچنين اهميت آمايش شهري در ارتقاء تابآوري است.
چكيده لاتين :
The Emerging Theory of Urban Resilience, With a Comprehensive Look at All Community Capacities, is Replacing Inefficient Traditional Crisis Management Methods. This study investigates its resistance with regard to the important position of Isfahan metropolis in Iran's urban hierarchy, focusing on artificial environment, especially urban morphology and planning. In this regard, after selection and localization of the indices, in a holistic approach, three independent evaluation methods, including "field and statistical survey", "interviewing experts using Delphi method" and "family opinion survey using 1990 questionnaires", were used for resilience analysis. The methods of statistical analysis, canonical correlation and multivariate regression and SPSS and R-aided software were used. Surveys show a direct and appropriate correlation between the proposed and resilient indicators of "physical-spatial". The studies also show that the resilience values in the "physical-spatial" dimension of the Isfahan metropolitan area are close to average with values of 2.66. We used a five-level Likert scale of 1 (very low) to 5 (excellent). Also, based on the results, the first priority in planning resilience in terms of quantity is the "physical-spatial" dimension and in this dimension, the "Urban planning and morphology" Index, with a score of 2.53, tops the resiliency planning agenda. After that, the "accessibility index" comes in second with a value of 2.61 and finally the "quality of housing" area with a value of 2.69 is in the third priority of planning. The coefficients of the indexes in the "Resilience Predictive Regression Model" with 0.264 for the "Urban planning and morphology" index, 0.164 for the "Housing Quality Index" and with a very low difference, 0.162 for the "Accessibility Index", the same Results Confirms ranking in terms of the weight of the indicators. These results underscore the central role of 'urban planning' in promoting resilience of cities in the event of crises.
