مبناي مطلوب مسئوليت مدني از ديدگاه تحليل اقتصادي حقوق (با نگاهي به حقوق بازار)

The Desirable Basis of Civil Liability from the Economic Analysis of Law Viewpoint (Looking at Market Rights)

از مباحث مهم در تحليل اقتصادي حقوق، مسئوليت مدني است و مبناي مسئوليت مدني، بنيادي‌ترين موضوع در تحليل محتواي قواعد ضمان قهري است. تحليل اقتصادي مبناي مسئوليت مدني شامل دو نوع رويكرد است: تحليل اقتصادي مباني سنتي و گرايش به مباني جديد. در ميان نظريات سنتي در قواعد عام، با تغيير در اطراف دعوي و سطح احتياط آنها، بسته به موضوع، هر كدام از مباني تقصير يا مسئوليت محض مي‌تواند كارا باشد. در قواعد بازار، عموماً مسئوليت محض و نظريه‌ي امنيت بازاري، مورد پذيرش قرار گرفته است. مباني جديد، به سبب عدم كارايي مباني سنتي در قواعد بازار، مطرح گرديده‌اند و به جهت قابليت اجتماعي آنها، روز به‌روز در ادبيات حقوقي جهان پررنگ‌تر مي‌شوند. مباني پيامدگرا، بازدارندگي و عدالت توزيعي است. با مطرح شدن اين مباني و رنگ‌باختن مباني كلاسيك، در برخي نظام‌هاي حقوقي به دليل اهميت قواعد بازار، در قواعد رقابتي، عدالت توزيعي و در مسئوليت ناشي از توليد، بازدارندگي مطلوب تلقي شده است و تحليل‌ها از مباني سنتي فاصله گرفته‌اند. اين پژوهش با روش تحليلي-توصيفي و با استفاده از داده‌هاي كتابخانه‌اي در دو مبحث به تبيين موضوع پژوهش پرداخته‌است.

One of the most important topics in the economic analysis of law is civil liability and the basis of civil liability is the most fundamental issue in analyzing the content of civil liability rules and the way that the legal system views these rules. There are two types of approaches to economic analysis of Basis of Civil Liability; economic analysis of traditional Foundations and tendency to new basis. Conventional foundations are fault-based liability theory and fault-free liability theory that in the legal literature, these are called fault theory and risk theory. In the general rules among traditional theories, by changing their lawsuits and their level of caution, either fault or strict liability can be effective. Market rights have generally accepted strict liability and the theory of market security. In the market rights, new foundations have been introduced because of inefficiencies of traditional foundations an‎d because of their social capability, they are becoming more prominent in the legal literature of the world. The consequentialist basis are deterrence and distributive justice. This research is an analytical-descriptive study using library data in two topics.