كليدواژه :
قرمطيان و مهدويت , محمدبن اسماعيل , احمدبن محمدبن حنفيه , مهدي اصفهاني , امامت و مهدويت
چكيده فارسي :
فرقه قرامطه در نيمه دوم قرن دوم هجري، و براساس اعتقاد به امامت و مهدويت محمدبن اسماعيل، نواده امام جعفر صادق، شكل گرفت. قرمطيان در خصوص مهدويت عقايد خاصي را مطرح كردند. آنان در آغاز به مهدويت محمدبن اسماعيل معتقد شدند و او را امام هفتم و پايان‌دهنده دور ششم و قايم‌القيامه دانسته و تفسيرهاي باطني بسياري را براي قايم‌القيامه در نظام دور مطرح نموده و معتقد شدند كه محمد زنده است و عبدالله بن ميمون، باب اوست و او آخرين فردي است كه مقام امامت و نبوت را همزمان داراست. به اين ترتيب، غيبت و مهدويت محمدبن اسماعيل مورد توجه بسياري از اسماعيليان قرار گرفت و به صورت گسترده‌اي تبليغ شد و پايه‌هاي اعتقادي قرمطيان بر اين عقيده استوار گرديد.
آنان پس از چندي و براي مدت كوتاهي به مهدويت احمدبن محمدبن حنفيه گرويدند و نام او را در كنار ساير انبياء الوالعزم و نيز در شهادت اذان با عنوان يكي از رسولان پروردگار آوردند. اين اعتقادات با ترديدهاي بسياري روبرو شد به ويژه اين‌كه وعده ظهور او نيز محقق نشد، از اين رو پس از گذشت مدت كوتاهي مهدويت محمدبن اسماعيل مورد توجه جدي و پذيرش گسترده قرمطيان قرار گرفت. در آغاز قرن چهارم قرمطيان بحرين به رهبري ابوطاهر جنابي معتقد به مهدويت مهدي اصفهاني شدند. اين اعتقاد تنها 80 روز دوام آورد، اما تاثير مخرب آن بر تضعيف اعتقادي قرمطيان كاملا آشكار بود. پس از گذشت مدتي قرمطيان بحرين نيز همانند ساير قرامطه به مهدويت محمدبن اسماعيل بازگشتند.
چكيده لاتين :
The Qaramata sect was formed in the second half of the second century (AH),
based on the belief in the Imamate and Mahdaviyyat of Muhammad ibn Ismail,
the grandson of Imam Ja'far al-Sadiq (as). The Qarmatians expressed certain
ideas about Mahdaviyyat. At the beginning, they believed in the Mahdaviyyat of
Muhammad ibn Ismail and considered him the seventh Imam and the terminator
of the sixth round and Qa'im al-Qiyamah. They have introduced many esoteric
interpretations for the Qa'im al-Qiyamah in the round system and believed that
he was alive and Abdullah bin Maimoon was his intermediator and he was the
last person to hold the position of Imamate and Prophethood at the same time.
Thus, the occultation and Mahdaviyyat of Muhammad ibn Ismail attracted the
attention of many Ismailis and was widely propagated, and the beliefs of the
Qarmatians were established on this belief.
After a while, they converted to the Mahdaviyyat of Ahmad ibn Muhammad ibn
Hanafiya for a short time and designated him along with other great prophets, as
well as in the testimony in the call to prayer, as one of the messengers of God.
These beliefs were met with many doubts, especially since the promise of his
reappearance was not fulfilled, so after a short time the Mahdaviyyat of
Muhammad ibn Ismail received serious attention and widespread acceptance by
the Qarmatians. At the beginning of the fourth century, the Bahraini Qarmatians,
led by Abu Tahir al-Janabi, believed in the Mahdaviyyat of Mehdi Isfahani. This
belief lasted only 80 days, but its devastating effect on the beliefs of the
Qarmatians was quite obvious. After some time, the Bahraini Qarmatians, like
other Qaramata, returned to the Mahdaviyyat of Muhammad ibn Ismail
