چكيده فارسي :
«قرب نوافل» نام حديثي قدسي است كه قائلان به بشري بودن الفاظ قرآن كريم، براي اثبات ديدگاه خود به مفاد آن تمسك كرده اند. آنان بر اين باورند كه به‌موجب اين حديث، پيامبر اكرم (ص) كه مقيد به انجام نوافل بوده است، پس از انجام نوافل، زبان خداوند شده است و از همين رو، الفاظ قرآن كريم در عين آنكه بشري اند، الهي به شمار مي روندهرچند ديدگاه بشري بودن الفاظ قرآن كريم تا كنون با نقدهاي متعدّدي همراه بوده، امّا مستند روايي آن يعني «حديث قرب نوافل» نقد نشده است. در پژوهش حاضر، پس از تبيين پيشينه اين ديدگاه و چگونگي استناد آنان به اين حديث، متن آن ارزيابي و ديدگاه هاي موجود درباره معناي آن در دو دسته معاني حقيقي و معاني مجازي دسته‌بندي شد. ازآنجاكه ديدگاه مذكور، وابسته به معناي حقيقيِ تعابير به‌كاررفته در اين حديث است، در مقام ارزيابي صحت چنين برداشتي با توجه به قرائن درون‌متني و برون‌متني، روشن شد كه تعابير به‌كاررفته در آن، معناي حقيقي ندارند و از قبيل تشبيه معقول به محسوس هستند. برخي از قرائن درون‌متني عبارت‌اند از: توجه به نتايجي كه براي انجام دهنده نوافل در متن حديث تبيين شده است و دوگانگي و تخاطب در تعابير به‌كاررفته در حديث. قرائن برون‌متني نيز عبارت اند از: آيات قرآن كريم كه به تلاوت شدن آيات براي پيامبر اكرم (ص) به هنگام نزول دلالت دارند و برخي ديگر از احاديث كه متداول بودن كاربرد مجاز در كلام معصومان (ع) را نشان مي دهند و از همين رو، تمسك به حديث قرب نوافل براي اثبات بشري بودن الفاظ قرآن كريم صحيح نيست.
چكيده لاتين :
Qhorb-e Nawafel (approximation to God through nonritual prayers) is a divine Hadith on the basis of which it has been claimed that the Qur’anic text is man-fabricated. According to those who advocate this claim, after the prophet (pbuh) was ordered to say Nawafel, he turned into the tongue of God; therefore, the Qur’anic utterances, though made up by man, are of a divine nature. This claim has been widely challenged so far, but Qhorb-e Nawafel, on which the claim is based, has not been put to criticism yet. This study, first of all, presents a background of such an outlook and the way it was derived from the Hadith. Then, the text of the Hadith is evaluated, and the factual and figurative approaches to its meaning are discussed. The claim is based on the factual meanings, or denotations, of the words in the Hadith, but the intra-textual and extra-textual pieces of evidence suggest that the words and expressions in the Hadith should be taken from a figurative perspective. In other words, they are connotatively significant because intangible concepts are expressed like tangible entities. The main intra-textual clues are the results gained by whoever says the prayers and the presence of two people, an addressor and an addressee. The extra-textual clues include the Qur’anic verses that regard the recitation of the words of God to the prophet and some Hadiths that refer to the use of figurative language by Imams. It is generally concluded that the Hadith Qhorb-e Nawafel provides no evidence for the human origin of the Qur’an.
