خيابان به‌مثابه فضاي اجتماعي: فراتحليل پژوهش‌هاي مرتبط با منظر شهري در ايران دهۀ 90

The Street as a Social Space: Meta-Analysis of Urban Landscape Research in Iran 1390s

منظر هر شهري برون‌داد واقعيت‌هاي آن جامعه است؛ بدان‌معني كه مفهوم منظر، برون‌داد يك واقعيت اجتماعي است كه ازسوي استفاده‌كنندگان از فضاي شهر، به‌صورت پويايي مورد ادراك قرار مي‌گيرد و به‌طور دائم بازتوليد مي‌شود. خيابان به‌عنوان يكي از عناصر مهم تشكيل‌دهندۀ فرم اصلي هر شهر و نماد فرهنگي و اجتماعي و برقراركنندۀ ارتباط فضايي و اتصال‌دهندۀ فعاليت‌هاي شهري مي‌باشد. به ديگر سخن، خيابان‌ها فضاهايي براي منظرسازي شهري بوده و به‌عنوان بسترهاي جريان‌ساز در بازتاب شيوه‌هاي معيشت ساكنين يك شهر، فضاهايي را تصوير مي‌كنند كه به‌صورت روزمره بيشترين حيات جمعي را در خود جاي مي‌دهد. با عنايت به اهميت موضوع خيابان در مطالعات شهري ايران امروز به‌مثابه يك فضاي اجتماعي و پررنگ بودن مباحثات منظر در اين زمينه، در پاسخ به اين پرسش‌هاي مهم كه تا چه اندازه به اين‌گونه مباحث در پژوهش‌ها توجه علمي اساسي شده و هم‌چنين سير تحول و تطور فكري اين‌گونه مباحث به چه سبك و سياقي پيش مي‌رود؟ بايد يادآور شد كه نتايج فراتحليل پژوهش‌ها نشان مي‌دهند كه به موضوع مذكور طي دَه‌سال اخير توجه جدي شده است. هم‌چنين بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه مطالعات شهري ايران با چرخش‌هاي فكري مهمي روبه‌روست كه از دلايل چرايي آن مي‌توان به توجه مجدد به بحث سياست‌گذاري‌هاي مديريت منظر، نگرش سيستمي به شهر و مهم‌تر از همه، كاربست محوري مفاهيمي كه از جنس اجتماعي (مهم‌ترين آنان هويت، تعاملات اجتماعي، سرزندگي و حضور پذيري) هستند، اشاره نمود و همين‌امر حكايت از انعطاف‌پذيري نظام مطالعات شهري در ايران امروز در مباحث مرتبط با منظر خيابان دارد.

The perspective of any city is the output of the realities of that society; This means that the concept of landscape is the output of a social reality that is dynamically perceived by users of urban space and is constantly reproduced. The street as one of the important elements constituting the main form of any city and a cultural and social symbol and establishing a spatial connection and connecting urban activities. In other words, the streets are spaces for urban landscaping and, as flowing beds in the reflection of the livelihoods of the inhabitants of a city, depict the spaces that accommodate the most collective life on a daily basis. Considering the importance of the issue of streets in ur-ban studies in Iran today as a social space and regarding to the richness of landscape debates in this field, and in response to these important questions to “what extent such debates have received basic scientific attention in research as well as evolution?”, and “what is the style and context of such discussions?” it should be noted that the results of meta-analysis of research show that the issue has received serious attention in the last ten years. Studies also show that urban studies in Iran is facing significant intellectual turnovers, which can be attributed to the re-consideration of landscape management policies, a systemic approach to the city and, most importantly, the central application of concepts that are of a social nature (the most important of them are identity, social interactions, vitality, presence); This indicates the flexibility of the urban studies sys-tem in Iran today in discussions related to street landscape.