كليدواژه :
حضرت زينب (س) , كوبيدن سر به محمل , مسلم جصاص , طريحي , دربندي , روايات , نقد متن
چكيده فارسي :
روايت سر به محمل كوبيدن حضرت زينب (س) در منابع روايي اماميه با پيشينه اي اندك، نقشي مؤثر در مبناسازي عزاداري ويژه اي در فرهنگ شيعي داشته است. طريحي نگارنده «المنتخب» با نقل از «مُسلم جصّاص»، يگانه گزارشگر اين روايت، نقشي اساسي در چهره‌پردازي و بُعد عاطفي عاشورا ايفا كرده است. ملافاضل دربندي نيز به عنوان يكي از مقتل‌نويسان عاشورايي توجيهاتي خاص درباره اين روايت بيان كرده و عليرغم اشكالاتش به ظاهر روايت، آن را پذيرفته و مبنايي براي انواع عزادارايها مانند قمه زني و زنجيرزني قرار داده است. اين مقاله با رويكردي تحليلي ـ انتقادي ابتدا به تبيين اعتبار سندي و متني اين روايت با ملاك ها و معيارهاي نقد متون حديثي و تاريخي پرداخته است، سپس، مبناي فاضل دربندي را در چهار محور در سنجه نقد نهاده است. اين چهار مبنا كه در اعتباربخشي وي نسبت به منبع علامه مجلسي، اعتبار روايات بحار الأنوار، حجّت شرعي بودن فعل غير معصوم و عدم حرمت فعل خلاصه مي شود، بنابر ادله روايي، عقلي و عرفي محل تأمّل خواهد بود. يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد كه اين روايتِ مرسل با قرينه يابي در سياق و ديگر روايات هم مضمون، ضمن وجود تعارضات و تناقضات با آسيب هايي مانند ركاكت معنوي و مخالفت با روايات تاريخي و غير آن قابل مناقشه است.
چكيده لاتين :
The narration of the beating of Hazrat Zainab (PBUH) in Imami narrative sources with a short history has played an effective role in establishing a special mourning in Shiite culture. Al-Muntakhib author Tarihi, quoting Muslim Jassas, the sole reporter of this narration, has played a key role in portraying and emotionalizing Ashura.
Mullah Fazl Darbandi, as one of the Ashura murderers, has given special justifications about this narration and despite its apparent flaws, he has accepted it and laid the foundation for all kinds of mourning such as beheading and chaining. This article, with an analytical-critical approach, first explains the documentary and textual validity of this narration with the criteria and criteria of critique of hadith and historical texts, then, has placed the virtuous basis of Darbandi in the critique criterion in four axes.
These four bases, which can be summarized in his validation of the source of Allama Majlisi, the validity of the narrations of Bihar al-Anwar, the legal reason for the innocence of the act and the sanctity of the act, will be considered according to the narrative, rational and customary arguments. The findings of this study show that this narration of Mursal can be disputed by comparing it in context and other similar narrations, while there are conflicts and contradictions with harms such as spiritual stagnation and opposition to historical and other narrations.
