جرم زدايي و قضازدايي در پرتو حل و فصل اختلافات كيفري از طريق ميانجيگري: با نگاهي به نقش پليس

Decriminalization and extrajudicial in the light of resolving criminal disputes through mediation

زمينه و هدف: اگر چه مراجعه به دادگستري به عنوان يكي از رايج ترين شيوه هاي حل و فصل اختلافات است اما لزوما بهترين روش نيست و در پاره اي موارد اگر چه در خصوص دعوي تعيين تكليف مي شود، اما اختلاف فيصله نمي يابد. از اين رو شيوه هاي جايگزين حل و فصل اختلافات امروزه رواج بيشتري يافته كه از آن جمله ميانجيگري مي باشد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف كاربردي و به لحاظ گردآوري اطلاعات به روش اسنادي و از طريق مطالعه قوانين و منابع معتبر انجام شده و اطلاعات به دست آمده به صورت توصيفي- تحليلي مورد تجزيه وتحليل قرار گرفته است. يافته ­ها: ميانجيگري شيوه اي از حل و فصل اختلافات است كه ظرفيت هاي لازم براي حل و فصل اختلافات با ماهيت بين المللي و داخلي و همچنين حقوقي و كيفري را دارا مي باشد. برخلاف الگوي سنتي، در الگوي جديد حل و فصل اختلافات تنها مذاكره در دسته روش هاي غير حقوقي قرار دارد و ميانجيگري، سازش و كارشناسي در كنار داوري و طرح دعواي در دادگاه در دسته روش هاي حقوقي قرار دارد. در نظام حقوقي ايران از روش ميانجيگري در حل و فصل پاره اي از اختلافات كيفري استفاده مي شود كه مي توان اين امر را تحولي در نظام حل و فصل اختلافات كيفري محسوب نمود. در خصوص نقش پليس در اين فرآيند گفتني است كه با شروع به كار دايره هاي مددكاري و مشاوره در كلانتريها، ميانجيگري كيفري پليسي جزء وظايف سازمان پليسي قرار مي گيرد. نتيجه‌گيري: رويكرد نظام حقوقي ايران در بعد كيفري به حل و فصل اختلافات از طريق مسالمت آميز نه تنها گامي موثر در استفاده از ظرفيت هاي ميانجيگري است، بلكه آثاري چون جرم زدايي و قضازدايي نيز دارد.

Although going to court is one of the most common methods of resolving disputes, it is not necessarily the best method, and in some cases, although the case is assigned to a lawsuit, it does not resolve the dispute. Hence, alternative dispute resolution methods have become more common today, including mediation. Accordingly, in the amendments to the Code of Criminal Procedure of Iran, we see the possibility of resolving some criminal disputes with conditions through mediation. Based on this, we examine the place of resolving criminal disputes in the Iranian legal system? an‎d does the Code of Criminal Procedure have the necessary capacity to resolve criminal disputes? On this basis, it can be said that although Iranian law has accepted criminal mediation, its scope is limited to 6th to 8th degree criminal offenses, provided that their punishment can be suspended, and there are some restrictions in the referral and enforcement process. In addition, according to the goals of mediation, in the amendments to the law, it is possible to resolve disputes through mediation in all stages of criminal proceedings and even after the trial and during the execution of the sentence.