مزيت نسبي آشكار شده؛ آزمون هاي سازگاري و ثبات (شواهدي از رقابت پذيري بخش هاي كشاورزي، صنعت و خدمات در اقتصاد ايران)

Revealed Comparative Advantage; Consistency and Stability Tests (Evidences of the Competitiveness of Agriculture, Industry and Services Sectors in the Iranian Economy)

مطالعه حاضر به بررسي و تحليل ميزان رقابت پذيري زيربخش هاي كشاورزي، صنعتي و خدمات اقتصاد ايران در بازارهاي جهاني با احتساب چهار شاخص مزيت نسبي آشكار شده(RCA) در سطح كدهاي دو و چهاررقمي سيستم طبقه بندي بين المللي استاندارد صنعتي رشته فعاليت هاي اقتصادي(ISIC) و با استفاده از اطلاعات جداول داده- ستانده ايران و جهان طي دوره 95-1375 مي پردازد. نتايج نشان مي دهد كه از 3 زيرگروه اصلي مورد بررسي در بخش كشاورزي، تنها زيربخش محصولات زراعت، باغداري، دامداري و طيور و شكار و ساير فعاليت هاي وابسته و از 19 زيربخش مورد مطالعه براي صنعت، تنها زيربخش استخراج مواد معدني و ساير مواد مربوط به آن براي تمامي سال هاي مورد مطالعه داراي RCA بوده است. ساير زيربخش ها داراي نوساناتي در وجود و يا عدم وجود مزيت نسبي بوده و برخي ديگر داراي الگوي RCA ثابت است. وضعيت مزبور در 10 زيربخش خدمات كشور نيز وجود داشته است، اما زيربخش هاي خدماتي داراي مزيت نسبي صادراتي براي كل دوره شناسايي نشده است. علاوه بر اين، نتايج آزمون هاي سازگاري شاخص هاي RCA با استناد به انجام 3 آزمون شمارشي، ترتيبي و دوگانه نشان مي دهد كه نتايج آزمون ترتيبي و سپس دوگانه بيش از نتايج آزمون شمارشي رضايت بخش است. از اين رو، اين مطالعه يك تفسير ترتيبي از شاخص هاي RCA را در تدوين سياست هاي اقتصادي ارائه مي كند. همچنين نتايج آزمون هاي ثبات و پايداري بيان مي دارد كه الگوي شاخص هاي مزيت نسبي صادراتي در زيربخش هاي اقتصادي كشور در طي دوره مورد مطالعه از روند ثابتي برخوردار نبوده است.

In the present study, the competitiveness of Iran's agricultural, industrial and in global markets services sectors has been investigated and analyzed. This measurement was taken by calculating four indicators of relative comparative advantage (RCA) at the level of twoand four-digit codes of the International Industrial Standard Classification System for Economic Activities (ISIC) and using the data of Iran-world input-output tables during the period 1996-1995. The results show that out of 3 main subgroups of agriculture, only subdivisions of agricultural products, horticulture, livestock and poultry and hunting and other related activities, and out of 19 subdivisions of industry, only subdivisions of mineral extraction and other related materials, have RCA in all studied years. Other subsections have fluctuations in the presence or absence of comparative advantage, and some have a distinct RCA pattern. This situation has existed in 10 service sub-sectors of the country, but in general, the relative export advantage for service sub-sectors has not been identified in the whole period. In addition, the results of RCA index compatibility tests by performing 3 Cardinal, Ordinal and Dichotomous Measures show that the results of Ordinal tests are more satisfactory than the results of Dichotomous and Cardinal tests and therefore, the present study provides an Ordinal interpretation of RCA indicators in the formation of economic policies. Finally, the results of stability tests show that the indicators of comparative export advantage did not have a stable trend during the period.