بررسي مفهوم و جايگاه شرط «بهترين تلاش» در حقوق ايران، امريكا و اسناد بين المللي

Examining The Concept an‎d Position Of The Condition Of "Best Effort" In Iranian Law, US an‎d International Documents

بر اساس اصل آزادي قراردادي، طرفين قرارداد مي ­توانند، شرط دلخواه خود را در قرارداد درج نمايند. در اين راستا شرط بهترين تلاش براي اجراي تعهدات از جمله شروطي است كه مي ­توان در قرارداد ذكر نمود تا به موجب آن، متعهد تمام توان خود را در اجراي تعهد به كار گيرد. چنين شرطي سبب مي­شود تا متعهد تنها در انديشه رفع تكليف از خود نباشد. علي­رغم فراواني استفاده از چنين شرطي در قراردادهاي آمريكايي در مورد صحت آن اتفاق نظر وجود ندارد. در اين نظام حقوقي برخي شرط مذكور را به دليل كلي و مبهم بودن نپذيرفته و نامعتبر مي­ دانند، و در مقابل گروهي آن را صحيح مي­ شمارند. اخيرا در اسناد بين­ المللي همچون اصول قراردادهاي تجاري بين­المللي و اصول حقوق قراردادهاي خدماتي اروپايي نيز شرط بهترين تلاش مورد شناسايي قرار گرفته و معتبر اعلام شده است. در حقوق ايران نيز اين شرط در برخي از قوانين همچون قوانين بيمه­اي و حقوق پزشكي صراحتا مورد پذيرش قرار گرفته است. اين مقاله، با روش توصيفي­ ـ تحليلي، پس از تشريح مفهوم شرط بهترين تلاش، به بررسي جايگاه شرط مذكور در نظام­ هاي حقوقي ايران و امريكا و همچنين برخي از اسناد حوقي بين ­المللي مي ­پردازد.

According to the principle of Freedom of contract the parties to the contract can include their preferred condition in the contract. In this way the condition of the best effort to fulfill the obligations is one of the conditions that can be mentioned in the contract, according to which, the obligor will do his best to fulfill the obligation. Such a condition causes the obligor not to think only of relieving himself. Despite the frequent use of such a condition in US contracts, there is no consensus on its validity. In this legal system, Some lawyers do not accept the mentioned condition due to its generality and ambiguity and consider it invalid, and on the other hand, they consider it correct. Recently, in international documents such as Unidroit Principles of International Commercial Contracts and Principle of European Law Service Contract the condition of the best effort has been recognized and declared valid. In Iranian law, this condition is explicitly accepted in some laws, such as insurance laws and medical law. This article, using a descriptiveanalytical method, after explaining the concept of the best effort condition, examines the position of this condition in the legal systems of Iran and the United States, as well as some international legal documents.