كاربست تطبيقي مفهوم آگاهي طبقاتي لوكاچ در داستان هاي «فتحنامۀ مغان» هوشنگ گلشيري و «داستاني از وال‌استريت» هرمان ملويل

Comparative Application of Lukács’ Concept of Class Consciousness in Houshang Golshiri's "The Conquest of Mogh@n" and Herman Melville's "The Story of Wall Street"

«آگاهي طبقاتي» گئورگ لوكاچ از فلسفه و سياست به نقد ادبي راه يافت. گونه‌هاي اصيل يا كاذبي در حوزه شناخت مفهوم «آگاهي» وجود دارد كه شناخت دقيق آن را دشوار مي‌كند اما ادبيات با ارائه نمونه‌هاي عيني و مبتني بر تجربه زيسته فهم دقيق‌تري از اين مقوله به دست مي‌دهد. در تبيين اين موضوع دو داستان برگزيده شد. در اين داستان‌ها مي‌توان نشانه‌هاي آگاهي طبقاتي را در وجه استعاري در زندگي شخصيت‌هاي اصلي داستان مشاهده كرد. داستان‌هاي بررسي شده در اين مقاله دو داستان انقلابي‌اند كه در شخصيت‌هاي اصلي، ظهور آگاهي طبقاتي با مؤلفه‌هاي بسياري به وضوح ديده مي‌شود. روش تحقيق صوري، تطبيقي و روش‌شناسي مفهومي آن ديالكتيكي است. نتايج نشان مي‌دهد «برات» در فتحنامۀ مغان و «بارتلبي» در «داستاني از وال‌استريت» علاوه بر اين كه درگير فرايند صيرورت آگاهي‌اند؛ به سوژه‌هاي فعال اجتماعي بدل مي‌شوند. قهرمان داستان گلشيري درگير فرايند ساخته‌شدن و انهدام همزمان آگاهي است و سوژۀ داستان ملويل در فرايند شكل‌گيري آگاهي خاص از منظري جديدي است. «برات» عرصۀ ظهور آگاهي را انقلاب سياسي مي‌داند، اين آگاهي در ساحت غيرمولّد باقي مي‌ماند و «بارتلبي» اين عرصه را زمينه مناسبات توليد سرمايه‌داري مي‌داند. شباهت اين دو در اين باور است كه آگاهي از فرد به جمع تسري مي يابد.

From philosophy and politics to literary criticism, György Lukács paved the ground for the notion of "class consciousness."In the realm of comprehending the idea of "consciousness," there are genuine and false genres, making it impossible to grasp it precisely. However, the literature gives a more accurate knowledge of this category by offering objective instances based on lived experience. To explain this subject, two tales were chosen. In these stories, one may find indications of class consciousness in the lives of the main characters in a metaphorical sense. The stories analyzed in this paper are two revolutionary stories in which the main characters clearly show the emergence of class consciousness with numerous components. The research approach is formal and comparative, with a dialectical conceptual framework. The findings demonstrate that "Barat" in the Moghan Conquest and "Bartleby" in "A Wall Street Story" are not only socially engaged individuals, but also participate in the process of becoming conscious. The protagonist of Golshiri's story is in the process of both generating and destroying consciousness, whereas Melville's topic is in the process of establishing a unique consciousness from a fresh perspective. "Barat" views the birth of awareness as a political revolution, but this consciousness stays in the unproductive realm, which "Bartleby" views as the basis for the relations of capitalist production. The similarity between the two lies in the belief that the consciousness of the individual extends to the collective.