ساختار اجراي احكام كيفري ايران در پرتو اصل استقلال قضايي

The structure of the execution of Iranian criminal sentences in the light of the principle of judicial independence

مرحله اجراي احكام كيفري، ثمره فرايند رسيدگي كيفري و برآمد همه تلاش‌هاي پيشين مجريان قانون است. سيستم عدالت كيفري در اين مرحله، داراي نهادها و كنشگراني است كه وظيفه اجراي آراي مختلف كيفري را برعهده ‌دارند. بررسي نظام‌هاي حقوقي مختلف، نشانگر آن است كه دو الگوي كلي درزمينۀ ساختار اجرا وجود دارد. در بسياري از كشورها، اجراي احكام بر‌عهده نهاد دادسرا نهاده شده كه خود مي‌تواند زيرمجموعه قوه مجريه و يا قوه قضاييه باشد و در برخي از كشورها، اجراي احكام برعهده نهاد دادگاه گذارده شده و اين مرجع همان دادگاه صادركننده حكم و يا دادگاه مستقل اجراي احكام است. به هر روي، ساختار و شيوه اجراي احكام، مبتني‌بر يك سلسله قواعد و مقررات است كه برآمده از اصول دادرسي منصفانه هستند. اين اصول كه نتيجه سال‌ها تلاش انسان براي انساني كردن حقوق كيفري است، در اسناد جهاني موردِپذيرش قرار گرفته و راهنماي قانونگذاران در ايجاد تشكيلات مناسب و چگونگي اجراي آراي كيفري هستند. يكي از مهم‌ترين اصول دادرسي منصفانه مربوط به اجرا كه تاكنون كمتر به آن پرداخته شده، اصل استقلال قضايي در اجراي احكام كيفري است كه داراي دو جنبه استقلال ساختاري و شخصي است؛ يعني هم نهاد و هم قاضي اجرا بايد مستقل باشند. اما اين اصل در ايران با چالش‌هاي جدي مواجه است؛ زيرا اكنون از يك سو، معاونت اجراي احكام كيفري، زيرمجموعه دادسرا است و قاضي اجرا نيز اصولاً تحت نظارت دادستان عمل مي‌كند كه هر دو فاقد استقلال كامل در اجراي احكام مي‌باشند و از ديگر سو، قاضي اجرا، صلاحيت تغيير در كيفر و استفاده از نهادهاي اصلاحي و ارفاقي همچون آزادي مشروط و تعليق اجراي مجازات را ندارد كه مغاير با اصل استقلال قضايي و فردي كردن كيفرها است. حال‌آنكه در ساير نظام‌هاي حقوقي، گام‌هاي جدي درزمينۀ استقلال قضايي ساختاري و شخصي در مرحله اجراي احكام كيفري برداشته شده است.

The execution of criminal sentences is the result of the criminal investigation process and the result of all the previous efforts of law enforcement. The criminal justice system at this stage has institutions and actors that are responsible for enforcing various criminal judgments. An examination of the different legal systems shows that there are two general patterns in the structure of enforcement. In many countries, the enforcement of judgments is entrusted to the judiciary, which itself can be a subset of the executive or the judiciary. Execution of sentences. However, the structure and manner of execution of judgments is based on a series of rules and regulations that are derived from the principles of fair trial. One of the most important principles of fair trial is related to the implementation of the principle of judicial independence in the execution of criminal sentences, which has two aspects of structural and personal independence; That is, both the institution and the executive judge must be independent. But this principle faces serious challenges in Iran; Because now, on the one hand, the Deputy for Execution of Criminal Judgments is under the jurisdiction of the Prosecutor's Office, and the Executing Judge acts under the supervision of the Prosecutor, both of whom lack full independence in executing judgments, and on the other hand, the Execution Judge has jurisdiction to change the sentence. It does not use correctional institutions such as parole and suspension of punishment, which is contrary to the principle of judicial independence and...