بررسي و پهنه بندي آسيب پذيري آب هاي زيرزميني، با كمك روش DRASTI و الگوريتم‌هاي فازي مطالعه ي موردي: دشت تبريز

Investigation and Assessment of Groundwater Vulnerability to Pollution using DRASTIC Model and Fuzzy Logic

در اين مقاله با استفاده از مدل‌هاي DRASTIC و فازي ،پتانسيل آلودگي آبخوان و همچنين پهنه بندي كيفيت آب زيرزميني با شاخص GQI دشت تبريز بررسي و مورد ارزيابي قرار گرفت.در اين ارزيابي، از نرم افزار Arc map و همپوشاني هفت لايه اطلاعاتي: عمق سطح آب، تغذيه خالص، محيط آبخوان، جنس خاك، توپوگرافي، محيط غير اشباع، هدايت هيدروليكي بهره گيري شد.نتايج بررسي ها و ارزيابي ها با استفاده از مدل در استيك نشان داد كه، شاخص آسيب پذيري 57 تا 165 است كه در تقسيم بندي توصيفي در طبقات بدون خطر آلودگي تا خطر آلودگي زياد قرار مي‌گيرد. نتايج حاصل از مدلسازي فازي نيز نشان داد كه47درصد از مساحت دشت ،داراي آسيب پذيري زياد است . نقشه هاي ترسيمي نيز نشان مي دهد كه در هر دو نقشه حاصل از دور روش مورداستفاده ، قسمت‌هاي شمال غربي تا جنوب غربي كه محل قرار گيري شهر تبريز مي‌باشد، بيشترين پتانسيل و قسمت‌هاي جنوب غربي كمترين پتانسيل براي آلودگي را دارا مي‌باشد. در نهايت ،با استفاده از شاخص GQI و بر اساس استاندارد شرب WHO و با بهره گيري از ده پارامتر: هدايت هيدروليكي، كلر، كلسيم، بيكربنات، منيزيم، پتاسيم،كل جامدات محلول، سديم، سولفات و سختي كل ، شاخص كيفي منطقه مورد مطالعه بررسي شد و نتيجه حاصل نشان داد كه كيفيت آب در قسمت‌هاي پر خطر(شمال غربي و جنوب غربي آبخوان) كه بر اساس دو مدل پيشين شناسايي شده ،داراي كمترين شاخص كيفيت نسبت به قسمت‌هاي جنوب شرقي آبخوان مي‌باشد.

In the Drastic model, the vulnerability index was obtained from 57 to 165, which is in the descriptive division into classes without risk to high risk of pollution, which if we consider three classes without risk of pollution to low pollution, we can say 44% of the total area of the plain is located on these three classes. Also, three classes of low to high, occupy 46% of the plain area. In fuzzy modeling, after scaling and overlapping seven input layers, we prepared the final map, which according to the index of this modeling, 47% of the total area of the plain has high vulnerability, that the result obtained is very similar to the result of DRASTIC method, but by comparing the two methods, it becomes clear that the fuzzy model is more accurate than the drastic method. In both maps, the northwestern to southwestern parts where the city of Tabriz is located, have the highest potential for pollution and the southwestern parts, which include the Sahand Mountains, have the lowest potential for pollution. Finally, using GQI index and according to drinking standard WHO and using ten parameters: hydraulic conductivity, chlorine, calcium, bicarbonate, magnesium, potassium, total soluble solids, sodium, sulfate and total hardness which are taken from wells in the plain, In high-risk areas, due to the high percentage of total soluble solids, total hardness and high hydraulic conductivity, water quality has also decreased and descriptively, the water quality of Tabriz plain is in the acceptable to appropriate range.