كليدواژه :
آب زيرزميني , بندرعباس , شاخص SPI , خشكسالي
چكيده فارسي :
يكي از مهمترين پديده هاي جوي كه بر منابع آبي تأثير منفي داشته و محيط هاي وابسته به اين منابع را نيز تحت تأثير قرار مي دهد پديده خشك سالي است، در اين ميان، مطالعه آبهاي زيرزميني به عنوان يكي از با ارزش ترين منابع آبي هر كشور كه متأثر از شرايط خشك سالي مي باشد امري ضروري است. در اين تحقيق به بررسي و ارزيابي تغييرات سطح منابع آب زيرزميني آبخوان دشت بندرعباس واقع در استان هرمزگان بر اساس شاخص خشك سالي بارش استاندارد شده پرداخته شد و ميزان ارتباط دوره هاي خشك سالي با اين تغييرات مورد بررسي قرار گرفت. ميزان شاخص بارش استاندارد شده از آمار ايستگاه سينوپتيك بندرعباس طي سال هاي آماري 1991 الي 2005 براي تغييرات سطح آب دشت هاي ايسين، شميل-تخت، گنو، چوچ دهنو و سرخون در سري هاي زماني با مقياس 3، 6، 9، 12، 18 و 24ماهه با استفاده از نرمافزارهاي متلب و اكسل به دست آمد. نتايج نشان داد كه تمامي منطقه با پديده خشك سالي مواجه بوده و خشك سالي همبستگي و تأثير زيادي روي افت سطح ايستابي دارد. ميزان همبستگي افت سطح ايستابي با افزايش طول مقياس (طول دوره)، شاخص بارش استاندارد شده افزايش يافت و در بين تمامي سري هاي زماني، شاخص بارش استاندارد شده با مقياس 24ماهه بيشترين همبستگي را با تغييرات سطح آب منابع آب زيرزميني نشان داد. ميانگين افت سطح ايستابي در كل منطقه و طي 14 سال مورد مطالعه، 3/35 متر به دست آمد. نتيجه كلي تحقيق حاضر اين است كه پديده خشك سالي تأثير بسزايي در افت سطح آب هاي زيرزميني داشته و بررسي تأثيرات بلندمدت خشك سالي در يك منطقه مي تواند معيار مناسبتري در درجه بندي اثر شدت خشك سالي بر تغييرات سطح سفره هاي آب زيرزميني باشد.
چكيده لاتين :
Introduction: By definition, drought is a period of dryness especially when prolonged that causes extensive damage to crops or prevents their successful growth and has a negative impact on water resources (groundwater resources). The Standardized Precipitation Index (SPI) is a widely used index to characterize meteorological drought on a range of timescales. The SPI can be related to groundwater and reservoir storage. For this purpose, the SPI index was evaluated at 3, 6, 9, 12, 18 and 24 months scales in relation to groundwater level changes in Bandar Abbas plains Hormozgan Province.
Materials and Methods: The Bandar Abbas plains, including the Isin, Shamil-Takht, Gnu, Choch Dehno, and Sarakhoon plains play an important role in agricultural production and development in the region. In order to investigate the impact of recent droughts on groundwater levels of the above-mentioned plains, meteorological data were obtained from Bandar Abbas Synoptic Station during the period 2001-2005. Results: The results showed that in all the plains during the years studied, the SPI index is getting worse, that is, the drought is expanding and intensifying. Concomitant to this situation, groundwater levels are also falling. The average water level drop for the whole region was 3.35 m. Changes in the groundwater level were more consistent with the long-term effects of drought so that the highest correlation with changes in groundwater level occurred in the 24-month series.
Conclusion: Drought has a great effect on the groundwater level drop and changes in the groundwater level were more consistent with the long-term effects of drought.
