تحليل گفتمان جريان هاي فكري دوره حيرت در توقيعات و بينامتنيت هاي تاريخي

Discourse analysis of perplexity(Heyrat) currents of thought in “Toqi’at” and historical contexts

فقدان ظاهري امام پس از شهادت امام حسن عسكري سبب پراكندگي و فرقه گرايي گسترده اي ميان شيعيان شد كه به گفته اي به چهارده و به نقلي به بيست گروه شدند. اين چندپارگي و سرگشتگي جامعه شيعي، در تاريخ به دوره حيرت شهرت يافته است كه امام غايب براي رهايي شيعيان از حيراني فزاينده، با صدور توقيعاتي، ضمن گره گشايي از مسايل شرعي و اعتقادي و مشكلات شخصي شيعيان، جريان هاي فكري نادرست را افشا و شيعيان را به راه درست رهنمون كرد. اين نوشتار مي كوشد ضمن بازنمايي بافت تاريخي دوره حيرت و با تاكيد بر توقيعات به علل واگرايي شيعيان از مخالفان و همگرايي با دوستان پي ببرد كه چگونه گفتمان شيعه با استفاده از شگردي روشنگرانه ، با تبري جستن از مخالفان مذهبي، ضمن رسوا كردن مدعيان دروغين توانست در مقابل گفتمان هاي غالب سني مقاومت كند و به عنوان گفتماني پويا درصحنه سياسي _ مذهبي در اوج ناملايمات، خود را زنده و پويا نگهدارد. اين مقاله با استفاده از منابع كتابخانه اي و به كارگيري تمهيدات بلاغي _ بياني، توقيعات را تفسير، توصيف و تبيين خواهد كرد.

The apparent absence of the Imam after the martyrdom of Imam Hassan Askari (as) caused widespread dispersal and sectarianism among the Shiites, who were said to have become fourteen and, according to narration, into twenty groups. This fragmentation and bewilderment of the Shiite community has become known in history as a period of Heyrat. That the Absent Imam, in order to free the Shiites from increasing astonishment, by issuing instructions, while untying the knots of religious and doctrinal issues and personal problems of the Shiites, exposed the wrong currents of thought and guided the Shiites to the right path. This article tries to represent the historical context of the period of Heyrat and by emphasizing the reasons for the Shiites' divergence “Toqi’at” from the opposition and convergence with friends, to find out how the Shiite discourse was able to expose the false opponents by exposing the religious opponents by using an enlightening trick. Resist the dominant Sunni discourses and keep itself alive and dynamic as a dynamic discourse in the political-religious arena at the height of the unrest. This article will interpret, describe and explain the requests using library resources and rhetorical arrangements.