اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي بر انعطاف‌پذيري شناختي و تاب‌آوري دانش‌آموزانِ با نقص بينايي شهر ياسوج

The Effectiveness of Mindfulness Training on Cognitive Flexibility and Resilience of Students with Visual Impairment in Yasuj City

هدف: در پژوهش حاضر، اثربخشي آموزش ذهن‌‌‌آگاهي بر انعطاف‌‌‌پذيري شناختي و تاب‌‌‌آوري دانش‌‌‌آموزانِ با نقص بينايي (كم‌بينا و نابينا) شهر ياسوج بررسي شده است. روش: اين پژوهش به روش‌‌‌ نيمه‌‌‌آزمايشي و از نوع پيش‌‌‌آزمون – پس‌‌‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماري پژوهش تمامي دانش‌‌‌آموزانِ با نقص بينايي مدرسه شقايق شهر ياسوج است كه در سال تحصيلي 1397-98 مشغول به تحصيل بودند. نمونه پژوهش نيز شامل تمامي جامعه آماري (10 نفر مورد آموزش ذهن‌‌‌آگاهي قرار گرفتند و 10 نفر دانش‌‌‌آموز كه هيچ مداخله‌‌‌اي روي آنها انجام نشد) بود كه به روش نمونه‌‌‌گيري در دسترس انتخاب شدند. ابزار به‌كار‌رفته در اين پژوهش آموزش مداخله ذهن‌‌‌آگاهي، پرسشنامه‌‌‌ تاب‌‌‌آوري كونر و ديويدسون (2003) و پرسشنامه انعطاف‌‌‌پذيري شناختي مارتين و روبين (1995) بود. روش مداخله‌‌‌ ذهن‌‌‌آگاهي به مدت 8 جلسه 90 دقيقه‌‌‌اي براي گروه آزمايش ارائه شد. داده‌‌‌ها با نرم‌‌‌‌افزار Spss-21‌‌‌و آزمون‌‌‌ تحليل كوواريانس تحليل شدند. يافته‌‌‌ها: نتايج به‌دست‌آمده از مقايسه پس‌‌‌آزمون مؤلفه‌‌‌هاي انعطاف‌‌‌پذيري شناختي و تاب‌‌‌آوري در دو گروه با كنترل‌كردن اثر پيش‌‌‌آزمون، پس از شركت در جلسه‌هاي مداخلات ذهن‌‌‌آگاهي نشان داد نمرات مؤلفه‌‌‌هاي انعطاف‌‌‌پذيري شناختي و تاب‌‌‌آوري دانش‌‌‌آموزاني كه در گروه آزمايش شركت داشتند، نسبت به آنهايي كه در گروه كنترل جايگزين شده بودند، افزايش معناداري داشت (0/05 ≥ P). نتيجه‌گيري: آموزش ذهن‌‌‌آگاهي مي‌‌‌تواند رويكردي مؤثر در انعطاف‌‌‌پذيري شناختي و تاب‌‌‌آوري افراد كم‌‌‌بينا و نابينا باشد.

Objective: The present study aimed to assess the effectiveness of mindfulness training on the cognitive flexibility and resilience of students with visual impairment (Low vision and Blind) in Yasuj City. Method: The method of this research was semi-experimental and pre-test-post-test with control group. The statistical population included all students with visual impairment studying in Yasuj's Shaghayegh School in the academic year of 2018-19. The research sample also included the entire statistical population (10 students recieved mindfulness training and 10 students recieved no intervention by available sampling method). The used instrument, were Mindfulness Intervention Training, Connor and Davidson Resilience Questionnaire (2003) and Martin and Rubin Cognitive Flexibility Questionnaire (1995). The mindfulness intervention was performed within 8 sessions of 90 minutes for the experimental group. The data were analyzed by using the SPSS21 software and covariance analysis. Results: After comparison of the post-test cognitive flexibility and resilience components in the two groups with controlling the effect of pre-test, and also, after participation of the experimental group in the mindfulness intervention sessions, it was rejealed that the scores of the experimental group students in cognitive flexibility and resilience were significantly higher than those of the control group students (P≤0.05). Conclusion: Mindfulness training can be an effective approach in improving the cognitive flexibility and resilience of low vision and blind people.