تغييرات پيش‌نگري شده دماي كمينه و بيشينه بر مبناي روش‌هاي ريزمقياس نمايي آماري دهه آتي (2050-2021) در ايستگاه خرم‌آباد

Predicted changes of minimum and maximum temperatures based on statistical microscale methods of the next decade (2050- 2021) at Khorramabad station

افزايش دما و وقوع گرمايش جهاني از مهم‌ترين پديده‌هايي است كه بر منابع مختلف و زندگي بشر اثرات زيانباري دارد. در اين پژوهش عملكرد خروجي دو مدل جهاني CanESM2 و HadGEM2 تحت سه سناريو RCP 2.6 ، RCP 4.5 و RCP 8.5 حاصل از مدل LARS-WG و SDSM جهت ارزيابي تغييرات دما براي دوره (2050- 2021) ريزمقياس شدند. داده‌هاي مورداستفاده دماي كمينه و بيشينه ايستگاه سينوپتيك خرم‌آباد براي دوره پايه (2010- 1961) مي‌باشد. جهت واسنجي و صحت سنجي مدل‌ها نيز از شاخص‌هاي MAE، RMSE، MSE و R2 استفاده شد و نتايج حاصل نشان داد كه هر دو مدل در شبيه‌سازي دما از توانايي قابل قبولي برخوردار هستند. نتايج پيش‌نگري نشان‌دهنده افزايش دماي بيشينه و كمينه تحت هر سه سناريو RCP مدل HadGEM2 در دوره آتي نسبت به دوره پايه است. بيشترين ميزان افزايش دماي بيشينه مربوط به ماه آوريل با 3/5 درصد و كمترين آن در ماه نوامبر برابر با 1درصد است و بيشترين تغييرات دماي كمينه نيز مربوط به ماه ژوئن با 2/4 درصد و كمترين آن مربوط به ماه‌هاي نوامبر و اكتبر با 1/3 درصد است. نتايج حاصل از برونداد مدل اقليمي CanESM2 براي دهه آتي نشان مي‌دهد كه دماي بيشينه به‌جز ماه‌ سپتامبر با 1/2 درصد كاهش در بقيه ماه‌ها نسبت به دوره پايه افزايش مي‌يابد كه بيشترين تغييرات مربوط به ماه‌هاي فوريه و مارس با 5/3 درصد است و دماي كمينه نيز به‌جز ماه نوامبر با 0/9 درصد كاهش در بقيه ماه‌ها افزايش خواهد يافت و تحليل روند نشان‌دهنده افزايش دماي دهه آتي نسبت به دوره پايه است.

Rising temperatures and global warming are the most important phenomena that have detrimental effects on various resources and human life. In this study, the output performance of two global models CanESM2 and HadGEM2 under three scenarios RCP2.6, RCP4.5 and RCP8.5 from LARS-WG and SDSM models were microscale to evaluate temperature changes for the period (2021-2050).The data used are the minimum and maximum temperature of Khorramabad synoptic station for the base period (1961- 2010). MAE, RMSE, MSE and R2 indices were used for calibration and validation of the models and the results showed that both models have an acceptable ability in temperature simulation. The results of the forecast show an increase in the maximum and minimum temperatures under all three RCP scenarios of the HadGEM2 model in the next period compared to the base period. The highest increase in maximum temperature is related to April with 3/5% and the lowest in November is equal to 1 % and the highest change in minimum temperature is related to June with 2/4% and the lowest is related to November and October with 3/1 percent. The results of the output of the CanESM2 climate model for the next decade show that the maximum temperature, except for September, decreases by 1/2 percent in the other months compared to the base period, with the largest changes in February and March by 3/5 percent and the minimum temperature. Except for November, it will increase by 0/9 % in other andTrend analysis indicates an increase in base period temperature.