تدوين و انتخاب راهبرد توسعه گردشگري و امنيت پايدار با استفاده از فن SWOT و ماتريس QSPM (موردمطالعه: شهرستان چابهار)

Development and Selection of Tourism Development Strategy Using SWOT Technique and QSPM Matrix(Case study: Chabahar city)

امروزه، گردشگري به پديده‌اي تأثيرگذار در اقتصاد جهاني تبديل‌شده است؛ به‌طوري‌كه بر اساس آمار و ارقام منتشره از سوي سازمان جهاني گردشگري در هزاره جديد به بزرگ‌ترين منبع درآمد جهاني تبديل‌شده است. ازاين‌رو، برنامه‌ريزي و توسعۀ گردشگري به‌منزلۀ يكي از منابع بسيار مهم كسب درآمد و ايجاد اشتغال كه تأثيرات اجتماعي، فرهنگي و زيست‌محيطي فوق‌العاده‌اي نيز دارد، به‌منزلۀ يك نياز مطرح مي‌شود. هدفِ اين پژوهش شناسايي نقاط قوت و ضعف و فرصت‌ها و تهديدهاي پيش روي توسعه گردشگري شهرستان چابهار و ارائه راهبرد مناسب و بهينه هست. شناسايي و تحليل نقاط قوت و ضعف و فرصت‌ها و تهديدها با استفاده از ماتريس SWOT انجام شد و براي انتخاب راهبرد بهينه جهت توسعه گردشگري در اين شهرستان، ماتريس برنامه‌ريزي راهبردي كمي QSPM استفاده شد. جهت وزن دهي عوامل SWOT پرسشنامه‌اي بر اساس مقياس ليكرت به‌صورت 5 گزينه‌اي طراحي و توسط 20 نفر از كارشناسان و خبرگان گردشگري در سطح استان سيستان و بلوچستان تكميل‌شده است. نتايج ارزيابي راهبردي موقعيت فعلي شهرستان چابهار نشان مي‌دهد مناسب‌ترين راهبرد‌هاي توسعه گردشگري اين شهرستان، راهبرد محافظه‌كارانه WO است كه نشان از غلبه فرصت‌هاي دروني شهرستان براي توسعه گردشگري بر تهديدهاي بيروني است و همچنين در بين راهبرد آلترناتيو SO,WT قرار دارد چون در صورت بهبود شرايط داخلي (با فرض ثابت بودن عوامل خارجي) نمره تحليل عوامل داخلي بيشتر از 2.5 خواهد گرديد و موقعيت راهبردي منطقه از وضع محافظه‌كارانه به تهاجمي (SO) تغيير خواهد كرد.

Today, tourism has become an influential phenomenon in the global economy. According to statistics published by the World Tourism Organization in the new millennium, tourism has become the largest source of global income. Therefore, planning and developing tourism as one of the most important sources of income and job creation, which also has extraordinary social, cultural and environmental impacts, is becoming a necessity. The purpose of this study is to identify the strengths and weaknesses and opportunities and threats facing the development of tourism in Chabahar and to present an appropriate and optimal strategy. Identification and analysis of strengths and weaknesses, opportunities and threats were done using SWOT matrix and to select the optimal strategy for tourism development in this city, QSPM quantitative strategic planning matrix was used. To weigh the SWOT factors, a questionnaire based on the Likert scale has been designed as 5 options and has been completed by 20 tourism experts in Sistan and Baluchistan province. The results of the strategic assessment of the current situation of Chabahar show that the most appropriate strategies for tourism development in this city is the conservative WO strategy, which shows the dominance of internal opportunities for tourism development over external threats and is also among the alternative strategies of SO Internal (assuming external factors are constant) The internal factors analysis score will be greater than 2.5 and the strategic position of the region will change from conservative to aggressive (SO).