مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي وضعيت زمين‌لغزش شهرستان كوهدشت با استفاده از مدل تصميم‌گيري چند معياره (ELECTRE-1)

چكيده فارسي :

از دلايل عمده وقوع زمين‌لغزش، مديريت نادرست زمين به‌ويژه در مناطق كوهستاني و دره‌ها مي‌باشد. در اين تحقيق سعي بر آن شده كه با بررسي عوامل مؤثر در وقوع زمين‌لغزش و همچنين مقايسه بخش‌هاي شهرستان كوهدشت لرستان ازنظر حساسيت به زمين‌لغزش در قالب روش تصميم‌گيري چند معياره (ELECTRE-1)، مناطق داراي ريسك بالاي خطر زمين‌لغزش مشخص گردد. كاربرد روش‌هاي چند معياره الكتره در رتبه‌بندي است. مدل (ELECTRE-1) ماتريس تصميمي را ارزيابي مي‌كند كه شامل m گزينه و n شاخص است. در اين تحقيق گزينه‌ها، بخش‌هاي شهرستان كوهدشت، و شاخص‌ها عوامل مؤثر در وقوع زمين‌لغزش مي‌باشند. پس از وزن دهي، مقايسه زوجي و محاسبه وزن نهايي عوامل، مشخص شد كه عامل شيب با وزن 0.379 و سنگ‌شناسي با وزن 0.248 نقش اصلي را در حساسيت منطقه مورد مطالعه دارند. همچنين منطقه ازلحاظ ميزان آسيب‌پذيري در برابر زمين‌لغزش بررسي شد كه بر طبق اين ارزيابي بخش‌هاي طرهان و رومشگان (با تعداد تسلط 2) بالاترين ريسك را براي وقوع زمين‌لغزش داشته و پس‌ازآن به ترتيب بخش‌هاي كوهناني (با تعداد تسلط 1)، درب گنبد و مركزي (بدون تعداد تسلط) قرار دارند. ميانگين وزن عوامل با توجه به معيارهاي هماهنگ، براي بخش هاي طرهان (0.427)، رومشگان (0.0412)، كوهناني (0.359)، درب گنبد (0.0253) و كوهدشت (0.217) مي باشد. ازجمله عواملي كه سبب حساسيت بالاي بخش‌هاي طرهان و رومشگان گشته، درصد بالاي شيب هاي حساس و مستعد (15 تا 45 درجه)، وضعيت سنگ‌شناسي (با غلبه آهك لايه اي و مارن)، كاربري اراضي نامناسب و شبكه هيدرو گرافي را مي‌توان نام برد.