بررسي و پهنه بندي تاثيرپذيري آب رودخانه كر از آلودگي ناشي از صنايع مجاور

عنوان مقاله [English] Investigation and zoning of pollution impact of contaminated water of Kor River

آلودگي آب همواره يكي از مسائل و مشكلات محيط زيستي در سراسر كره زمين محسوب مي‌شود. در بين آب‌هاي موجود در سطح و زير زمين، آب‌هاي جاري و رودخانه‌ها به دليل عبور از مناطق مختلف، همواره در معرض آلودگي بيشتري قرار دارند. هدف از اين مطالعه بررسي كيفيت آب رودخانه كر در جنوب ايران و تعيين منشأ آلودگي آن توسط كارخانجات مختلف مجاور آن مي‌باشد. نمونه بردار ي در سال 2016 بر روي 14 پارامتر فيزيكي و شيميايي در 3 ماه دسامبر، آپريل و سپتامبر در 29 ايستگاه انجام شد. به كمك تجزيه مولفه‌هاي اصلي (PCA) مهمترين پارامترهاي تاثير گذار بر روي آلودگي آب، و به كمك شاخص كيفيت آب (WQI) و شاخص ارزيابي فلزات سنگين (HEI) وضعيت آلودگي هر يك ايستگاه‌ها با توجه به حدود مجاز عناصر در آب رودخانه مشخص شد و در نهايت با استفاده از روش كريجينيگ وضعيت پراكنش مكاني عناصر در كارخانجات مجاور بررسي شد. نتايج حاصل از اندازه گير‌ي ها با استفاده از تجزيه مولفه‌هاي اصلي (PCA) نشان داد كه PCA 13 مؤلفه را معرفي مي‌كند. نتايج شاخص WQI نشان داد كه ميانگين كمترين مقدار اين شاخص در ايستگاه 17 با متوسط 5±9/. با وضعيت غير قابل آشاميدن از نظر كيفيت و بالاترين مقدار شاخص در ايستگاه 6 با متوسط 2±87/3 با وضعيت خوب براي آشاميدن مشاهده شد. نتايج حاصل از HEI نشان داد كه ايستگاه 16 و 17 داراي بيشترين مقادير شاخص HEI هستند كه نشان دهنده آلوده‌ترين ايستگاه‌ها مي‌باشند. نتايج حاصل از شاخص HEI نشان داد كه مقادير كادميوم و آرسنيك، نسبت به ديگر عناصر داراي مقادير خيلي بيشتري نسبت به حد مجاز در آب آشاميدني است. در نهايت نتايج حاصل از نقشه‌هاي پهنه بندي فلزات سنگين با استفاده از روش كريجينگ نشان دادكه بيشترين تجمع غلظت مربوط به قسمت‌هاي مركز و جنوب در مجاورت كارخانجات منطقه مورد مطالعه مي‌باشد.

Water pollution has always been one of the environmental issues around the globe. Among the surface and underground waters, running water and rivers are constantly exposed to more pollution due to the crossing of different areas. The purpose of this study was to evaluate the water quality of Kor River in south of Iran and determine the source of contamination by different factories located nearby. Maternal sample in 2016 on 14 physical and chemical parameters, December 3, April and September). 29 stations completed. Principal Component Analysis (PCA) determined the most important parameters affecting water pollution, and WQI and HEI indices determined the contamination status of each site according to the permissible limits in the river water, and finally, using Karjing method. The spatial distribution of elements in adjacent factories was investigated. The results of the measurements using Principal Component Analysis (PCA) showed that PCA introduces 13 components. The average of the lowest WQI index at station 17 was 0.9 ± 5.0 with non-food quality and highest value at station 6 with mean 87.3 ± 2.0 with good drinking status. Results from HEI showed that stations 16 and 17 had the highest values of HEI index indicating the most polluted stations. The results of the HEI showed that the values of As, Cd were much higher than the permissible limit in drinking water. Finally, the results of heavy metal zoning maps using Kriging method showed that the highest concentration accumulation was related to the central and southern parts adjacent to the factories in the study area.