بررسي تاثير طوفان‌هاي گردوغبار بر پوشش گياهي تالاب شادگان

Investigating Effect of Dust Storms on the Vegetation of Shadegan Wetland

بررسي و شناخت تأثير طوفان ­هاي گردوغبار بر تغييرات پوشش گياهي تالاب‌ها، مي‌تواند منجر به اطلاعات كاربردي براي مديريت بهينه آن‌ها شود. در اين پژوهش با استفاده از آمار باد ايستگاه‌ هواشناسي اهواز، نمودارهاي گلباد و گل­ طوفان تهيه شد. سپس تغييرات پوشش گياهي تالاب شادگان با استفاده از نقشه ­هاي طبقه‌بندي‌شده شاخص تعديل‌شده خاك-پوشش گياهي (SAVI) حاصل از تصاوير ماهواره MODIS سال‌هاي 2002 تا 2011 تعيين و سپس روابط همبستگي تغييرات پوشش گياهي با آمار طوفان‌هاي گردوغبار ايستگاه هواشناسي اهواز تحليل شد. نتايج نشان داد كه جهت بادهاي غالب در منطقه از شمال غرب تا غرب بود و همبستگي بين تعداد روزهاي همراه با گردوغبار در سال با درصد اراضي با پوشش گياهي خوب با ضريب تبيين 0/47 و همبستگي بين غلظت مجموع گردوغبار و پوشش گياهي با ضريب تبيين 0/58 نشان ­داد كه گردوغبار بر درصد پوشش گياهي منطقه بي‌تأثير نبوده است. روند تغييرات بين ميزان غلظت گردوغبار با پوشش گياهي در يك، دو، سه، چهار و پنج ماه قبل از تهيه شاخص فوق به‌صورت كاهشي بود و رابطه بين غلظت گردوغبار يك ماه قبل با درصد پوشش گياهي (شاخص SAVI) با ضريب 0/99 بيش­ترين همبستگي را نشان داد. اثر منفي و معني­ دار طوفان ­هاي گرد و غبار بر پوشش گياهي، اهميت موضوع را در تالاب بين‌المللي شادگان دوچندان مي­ كند و از طرفي استفاده از تصاوير ماهواره‌اي مي­تواند اطلاعات دقيقي را با صرف هزينه و زمان كم­تر جهت مديريت منابع پوشش گياهي و آب و خاك در اختيار مديران قرار دهد.

Investigating and understanding the impact of dust storms on wetland vegetation changes can lead to useful information for their optimal management. In this study, by using wind statistics of Ahvaz meteorological stations, the wind rose and hurricane rose diagrams of the research area were prepared. Changes in vegetation cover of Shadegan wetland were determined using classified Soil-adjusted vegetation index (SAVI) maps of MODIS satellite images from 2002 to 2011 and correlations of vegetation changes with dust storms data of Ahvaz meteorological station were analyzed. The results showed that the major winds in the region flow from northwest to west and have the ability to create dust. The results of the study showed that the trend of changes of the number of stormy days, the concentration of dust and vegetation, are proportional to each other. Results showed the correlation between the number of dust days per year and the percentage of area with good vegetation cover, showed relatively good relationship with 0.47 the coefficient of determination. The correlation between total dust concentration and vegetation cover with a coefficient of determination of 58% indicates the high effect of dust on vegetation cover in the study area. The trend of changes in dust concentration with vegetation index was decreasing in one, two, three, four, and five months before image date. The relationship between dust concentration and vegetation percentage in one month before the date of SAVI index showed the highest correlation with 0.99.