تحليلي بر چالش‌ها و راهبردهاي توسعه‌ي پايدار منطقه‌اي با رويكرد آينده‌پژوهي (مطالعه موردي: منطقه آزاد ارس)

Analysis of sustainable development guidelines & challenges with future trending survey (Case study: ARAS Free region)

امروزه ضعف در ساختارهاي اقتصادي، اجتماعي، سياسي و مديريتي موجبات بروز انواع چالش‌ها در شهرها و مناطق گوناگون گرديده است كه اين امر محرك‌هاي تأثيرگذار اساسي در عدم دست‌يابي به توسعه پايدار را شكل داده است. بنابراين بهره‌گيري از رويكردهاي نوين در راستاي شناسايي انواع چالش‌ها و آينده‌پژوهي آن‌ها و هم‌چنين، كاربست برنامه‌ريزي استراتژيك به‌منظور دست‌يابي به پايداري و توسعه‌ پايدار ضرورتي اجتناب‌ناپذير مي‌باشد. در اين راستا، هدف از اين پژوهش آينده‌پژوهي چالش‌هاي منطقه آزاد ارس در راستاي دست‌يابي به توسعه‌ پايدار و ارائه‌ راهكارهايي در جهت بهبود وضعيت موجود و آينده‌ منطقه مي‌باشد. روش پژوهش در اين مطالعه كاربردي با ماهيت آينده‌نگاري بوده كه به‌منظور تجزيه و تحليل داده‌ها از روش تحليل اثرات متقاطع در نرم‌افزار MICMAC استفاده شده است. هم‌چنين، داده‌هاي اين پژوهش با بهره‌گيري از روش دلفي نخبگان و مديران شهري گردآوري شده است. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه آينده‌ چالش‌هاي پيش روي توسعه‌ پايدار منطقه آزاد ارس به شدت تحت تأثير ضعف مديريت و نبود برنامه‌ مشخص براي توسعه‌ آن‌ها (عدم بهره‌مندي از الگوهاي نوين مديريتي همچون حكمروايي و مديريت دانش‌بنيان)؛ ضعف نهادهاي مالي – پولي؛ و وجود محدوديت‌هاي قانوني براي توسعه‌ كالبدي بخش صنعت در وسعت زيادي از منطقه مصوب به دلايل مناسب بودن اين زمين‌ها براي كشاورزي قرار خواهد گرفت. هم‌چنين، نتايج ارزيابي پايداري/ناپايداري منطقه بر اساس چالش‌هاي مورد مطالعه حاكي از آن است كه اين چالش‌ها ناپايدار بوده و مي‌توان با برنامه‌ريزي استراتژيك و توسعه‌ خلاق و واقع‌نگر بر اساس پارادايم آينده‌نگر از راه بازتعريف نقش و جايگاه منطقه آزاد ارس در عرصه‌ ملي و بين‌المللي و ارتقاي نقش‌ها و عملكردها به توسعه پايدار منطقه نائل آمد.

Nowadays, weakness of economical, social, political and management structures cause to eminence of many challenges in cities and different regions and this case is main and effective stimulant in lack of accessibility to sustainable development. So, using modern surveys to recognize many challenges and their future trending and guideline of strategic planning to reach sustainability and sustainable development is inevitable necessity. The aim of current study is investigation of ARAS Free region future trending challenges along reaching to sustainable development and presenting guidelines to it’s position improvement and future situation. Methodology is applied and applicable form with future trending and cross – sections effects analysis technique was used to data analysis with MICMAC Software. Current study data and information were gathered by using elites and urban managers Delphi’s method. Results showed that future challenges for ARAS Free region sustainable development were under severe effect of management weakness and lack of certain plan to develop, lack of using management modern patterns such as governance and knowledge-based management; financial-monetary weakness and existence of legal restrictions with framework case in industry par by regarding high and extensive area in issued region and suitable of lands for agriculture. Also, evaluation of mentioned region stability/instability based on investigated challenges showed that; challenges are instable and strategic planning, real and innovative development according to future trending paradigm, role redefinition and ARAS Free region position in national and international arenas will recognize with roles/actions enhancing by regarding sustainable development.