تحليلي بر الگوي پراكنش كارگاههاي صنعتي استان البرز در ارتباط با نقش شهرك‌هاي صنعتي برنامه‌ريزي شده و خودرو/خودجوش

An Analysis of the Distribution Pattern of Alborz Province’s Industrial Workshops in Relation to the Role of Planned and Unorganized Industrial Towns

الگوي استقرار جغرافيايي صنايع، موضوع بحث آمايش فضاست. مكان­ زيني صنايع بر اساس برنامه­ريزي و مديريت فضايي نظام ­مند و در قالب شهرك­ هاي صنعتي، امكان اجراي سياست­ هاي حمايتي از اكوسيستم­ هاي شكننده را فراهم مي­آورد. هدف از اين پژوهش، بررسي الگوي پراكنش كارگاه هاي صنعتي استان البرز در ارتباط با نقش شهرك ­هاي صنعتي است. بررسي اين موضوع با استفاده از منابع كتابخانه­اي و اسنادي مرتبط با موضوع پژوهش ممكن شد. جامعه آماري پژوهش، كارگاه هاي بالاي 10 نفر كاركن و بيش‌تر استان البرز است كه مطابق با آمار سرشماري­ هاي كارگاهي سال 1394، 2944 فقره كارگاه مي­باشند. اين پژوهش به لحاظ هدف كاربردي و به لحاظ روش از سنخ پژوهش‌هاي توصيفي-تحليلي است. در تحليل پراكنش كارگاهها از مدل­هاي كمي نظير، ضريب آنتروپي و تحليل كيفي داده ­ها استفاده شد. براساس يافته ­هاي پژوهش، فاصله ضريب آنتروپي به دست آمده، با عدد 1 بسيار زياد بوده و نشان دهنده توزيع نامتعادل كارگاه هاي صنعتي در سطح استان البرز است. الگوي سه­ گانه­ اي در استقرار كارگاه هاي صنعتي استان شناسايي شد. دو سوم از كارگاه هاي استان به صورت منفرد شكل گرفته ­اند. از 15 شهرك صنعتي فعال شناسايي شده استان؛ 12 شهرك به صورت خودجوش/خودرو شكل گرفته­ و بعداً به عنوان شهرك صنعتي مصوب شده­ اند. استقرار بي­برنامه شهرك ­هاي صنعتي و پراكندگي كارگاهها در پهنه­ هاي مسكوني و كشاورزي استان، مشكلات زيست محيطي متعددي براي منطقه به بار آورده است.

The Geographical location pattern of industries is the title of spatial planning. Industrial location based on planning to manage systematic space and in format of industrial towns provides the possibility to performance the supportive policies from fragile ecosystems. The purpose of current research is to investigate the distribution pattern of the Alborz province industrial workshops in association with the role of industrial towns. that studying this topic become possible by using library resources and documents related to the topic of the research. The statistical Society of Research is the workshops with over 10 people employees and more in the Alborz province that matching with workshop census statistics in the year 201, is about 2944 item workshop. Current research in terms of goal is practical and methodological, is a type of descriptive and analytical research. Quantitative models such as entropy coefficient and qualitative data analysis were used in the analysis of workshop distribution. According to the research findings, the distance between the entropy coefficient obtained and the number 1 is very high and shows the unbalanced distribution of industrial workshops in Alborz province. A triple pattern was identified in the establishment of the province's industrial workshops.Two-thirds of the province’s workshops formed individually. From 15 industrial town’s province, 12 towns formed spontaneous and then have been approved as industrial towns. The unplanned formation of industrial towns and the dispersal of workshops in the residential and agricultural areas of the province, it has caused many environmental problems for the region.