تأثير پرايمينگ و تلقيح با قارچ گلوموس اينتراراديسز و گلوموس موسه بر تركيب شيميايي، فراسنجه هاي توليد گاز و قابليت هضم برون‌تني علوفه عدس

Effects of seed priming with some plant growth regulators and fertilization with organic manure on the chemical composition, in vitro gas production parameters and digestibility of lentils

مقدمه: مطالعه ­اي به ­منظور تأثير هورمون‌هاي گياهي به‌ صورت پرايمينگ و تلقيح با كودهاي زيستي بر تركيب شيميايي و فراسنجه هاي تخميري علوفه عدس در شرايط برون­تني انجام شد. مواد و روش ها: در ابتدا بذور عدس قبل از اعمال تيمارهاي پرايمينگ، با محلول دو درصد هيپوكلريت سديم ضد عفوني و قبل از كشت به مدت 8 ساعت در محلول‌ هاي مورد نظر (هورمون‌ ساليسيليك اسيد و جيبرليك اسيد و آب مقطر) نگه داري شدند. تيمارهاي آزمايشي شامل: عامل اول استفاده از قارچ‌هاي ميكوريزي در سه سطح [عدم تلقيح (شاهد)، تلقيح خاك با گونه‌ هاي قارچ ميكوريزاي Glomus intraradices و G. mosseae]. عامل دوم شامل تيمارهاي پرايمينگ در 5 سطح [هيدروپرايم (با استفاده از آب مقطر)، پرايمينگ با اسيد جيبرليك 100 پي‌ پي‌ ام، پرايمينگ با اسيد ساليسيليك 100 پي‌ پي‌ ام، پرايمينگ با اسيد جيبرليك 100 پي‌ پي‌ ام × پرايمينگ با اسيد ساليسيليك 100 پي‌ پي‌ ام و شاهد (بدون تيمار)] بود. . تركيب شيميايي نمونه­ ها با استفاده از روش ­هاي استاندارد تعيين شد. به ­منظور برآورد فراسنجه­ هاي توليد گاز، از آزمون توليد گاز استفاده شد. قابليت هضم برون­تني نمونه ­ها با استفاده از روش كشت بسته تعيين شد. نتايج: نتايج نشان داد كه بين تيمارهاي آزمايشي از نظر ماده خشك، پروتئين خام، الياف نامحلول در شوينده خنثي، الياف نامحلول در شوينده اسيدي و خاكستر خام اختلاف معني ­داري وجود داشت (0/05>p ). در شرايط عدم كاربرد قارچ، تيمار تلفيق دو هورمون بيش ترين و تيمار اسيد ساليسيليك و اسيد جيبرلينگ كم ترين پروتئين خام را داشتند. در اين مطالعه تيمار گلوموس اينتراراديسز تيمار قارچ گلوموس اينتراراديسيز×اسيدساليسيليك كم ترين ميزان الياف نامحلول در شوينده خنثي و الياف نامحلول در شوينده اسيدي را داشتند. پيش تيمار كردن بذر عدس با اسيد­ ساليسيليك و تلفيق دو هورمون در شرايط ديم، موجب افزايش پروتئين­، الياف نامحلول در شوينده خنثي و مواد مغذي قابل هضم در مقايسه با كاربرد قارچ گلوموس اينتراراديسيز و گلوموس موسه شد. تيمار قارچ گلوموس موسه بالاترين ميزان پتانسيل توليد گاز (294/9 ميلي ­ليتر) و قارچ گلوموس موسه×اسيد جيبرليك بالاترين انرژي قابل متابوليسم (13/48 مگا ژول در كيلوگرم) را در مقايسه با ساير تيمارها داشتند. نتيجه گيري و بحث: به‌ طوركلي نتايج اين مطالعه نشان داد كه تيمار كردن بذر محصولات زراعي با اهداف مقاوم كردن در برابر بيماري‌ ها و آفات و تنش‌ هايي از قبيل شوري و خشكي، توانا ساختن ريشه‌ ها در جذب آب و مواد مغذي مي­ تواند بر ارزش تغذيه‌ اي علوفه حاصل از آن‌ ها تاثير داشته باشد.

A study was conducted to evaluate the effect priming and inoculation with bio-fertilizers on the chemical composition and in vitro fermentation parameters of lentil. The lentil seeds to priming treatments, with two percent sodium hypochlorite disinfection solution, and cultured for 8 hours before the desired solutions (hormone gibberellic acid, and salicylic acid and distilled water) were kept. Treatments were: The first factor is the use of mycorrhizae in three levels [Non-inoculated (control), inoculation with mycorrhizal fungi species Glomus intraradices and G. mosseae]. The second factor involves priming treatments in 5 levels [Hydro-priming (using water), priming with gibberellic acid 100 ppm, Priming with salicylic acid 100 ppm, Priming with gibberellic acid 100 ppm × priming with salicylic acid 100 ppm and control (no treatment)]. The chemical composition of the samples was determined using the standard methods. In vitro digestibility of samples was determined by the batch culture method. Results showed that there was significant difference among treatments on chemical composition. In the absence of fungus, treatment combination of two hormones had most and salicylic acid and gibberellic acid had lowest crude protein content. In this study, the lowest neutral detergent fiber and acid detergent fiber content was related to treatment Glomus intraradices Glomus intraradices × salicylic acid. Results showed that pre-treatment of lentil seed with salicylic acid and combination of two hormones in drought conditions, compared with Glomus intraradices and Glomus mosseae, increased crude protein, neutral detergent fiber and nutrients digestibility. The highest apgas production potential (294.9 ml) and metabolizable energy (13.48 Mj/kg) were related to treatments Glomus mosseae and Glomus mosseae × gibberellic acid, respectively. Totally, the obtained results of this study showed that any treatment of crop seeds for resistance to diseases, pests and stresses such as salinity and drought, making ability of roots in the absorption of water and nutrients can affect nutritive values of their forages and other by- products.