كليدواژه :
نيروي هاي فرامنطقه اي , خاورميانه , امنيت , مرز , شرق ايران
چكيده فارسي :
خاورميانه از ديرباز يك منطقة مهم راهبردي براي بازيگران فرامنطقه‌اي بوده است. از اواخر سال (1980)ميلادي در اين منطقه، ناوگان نظامي كشورهاي خارجي و بخصوص آمريكا در خليج‌فارس به بهانة تأمين امنيت انرژي حضور پيدا كردند و بايد گفت هرچه اهميت اقتصادي منطقه زيادتر ميشد، حضور اين ناوگان‌ها و نيروها نيز در منطقه افزون مي‌گشت؛ اما با بروز حادثة 11 سپتامبر 2001 و حملة آمريكا به افغانستان و عراق، حضور نيروهاي آمريكايي در منطقه سير صعودي داشت بطوريكه در اين دو كشور اقدام به تأسيس پايگاه‌هاي نظامي كرد و به بهانة مبارزه با تروريسم، مقابله با رشد اسلام‌گرايي در منطقه را آغاز كرد. بر اساس استراتژي امنيت ملي آمريكا، نقطة ثقل راهبرد كلان، ايجاد امنيت در جهت اهداف هژمونيك آمريكا معطوف به خاورميانه بوده است كه اين امر پس از تهاجم به افغانستان و عراق موردتوجه بسياري قرارگرفته و جمهوري اسلامي ايران را به‌عنوان اصلي‌ترين و مهم‌ترين كانون چالش‌زا در منطقه مي‌داند. جمهوري اسلامي ايران با تأثيرات ژئوپليتيك و ژئواستراتژي كه در ابعاد منطقه‌اي، فرامنطقه‌اي و حتي جهاني دارد و تقابل نگرش كاملاً متضاد دولت‌هاي آمريكا و ايران نسبت به مسائل منطقه، باعث بروز شكاف مي‌شود. در تكميل اين جمله، همين بس كه، از منظر دولت‌مردان آمريكايي، ايران به‌عنوان يك هدف استراتژيك و از اولويت‌هاي راهبردي- امنيتي و سياست خارجي آن كشور است. جنگ‌هاي اخير در محيط امنيتي ايران نيز باعث افزايش حضور نيروهاي آمريكايي و هم‌پيمان با آن (ناتو) و گسترش پايگاه‌هاي نظامي اين كشورها در حاشية مرزهاي ايران شده و اين پايگاه‌ها بيش از هر زمان ديگر امنيت ملي ايران و به‌طور دقيق امنيت مرزهاي سياسي ايران (شرق كشور) را با تهديد جدي روبه‌رو كردند به‌طوري‌كه مرزهاي ايران تقريباً به محاصرة اين نيروها درآمده است. بنابرمطالب ذكرشده، هدف اصلي از انجام اين پژوهش، تأثير عملكرد نيروهاي فرا منطقه‌اي بر امنيت مرزهاي شرقي ايران است. تحقيق حاضر با روش توصيفي- تحليلي و استفاده از منابع اسنادي و كتابخانه‌اي و كمك از منابع اينترنتي، با تكيه‌بر تجارب و نظرات مسئولين و متصديان امور امنيتي–سياسي –مرزي به روش توصيفي، به بررسي و تحليل آسيب‌ها و تهديدات نيروهاي فرامنطقه‌اي در مرزهاي شرقي كشور پرداخته است.
چكيده لاتين :
The Middle East has long been an important strategic region for supra-regional actors. Since the late 1980, military navy of foreign countries, especially US, are present in this region under the pretext of providing the security of energy and it should be said that whatever the economic importance of the region to be high, the presence of these navies and forces increase in the region. But, the presence of US forces in the region increased with the event of 11 September 2001 and the US invasion of Afghanistan and Iraq so that US established military bases in these countries and began to counter the growth of Islamism in the region under the pretext of fighting terrorism. Based on the US national security strategy, the gravity point of macro strategy has been creating security for US hegemonic goals with focusing on the Middle East which has received a lot of attention after the invasion of Afghanistan and Iraq and, hence, Islamic Republic of Iran is considered as the main and most important challenge center in the region. Islamic Republic of Iran with its geopolitical and geostrategic effects in regional, supra-regional and even global dimensions and the confrontation of completely opposite attitudes of US and Iranian governments about problems of the region cause a gap. Hence, in the opinion of US men's government, Iran is as a strategic goal and it is one of the strategic priorities of the security and foreign policy of their country. Recent wars in Iranian security environment have increased the presence of US forces and their allied (NATO) and have expanded the military bases of these countries near borders of Iran and, more than ever, these bases pose a serious threat to Iran's national security and, more precisely to the security of Iran's political borders (east of the country); So that the borders of Iran are almost surrounded by these forces. According to mentioned contents, the main purpose of this research is the effect of the performance of supra-regional forces on the security of Iran’s eastern borders. The present research investigates the damages and threats of supra-regional forces in the eastern borders of the country by descriptive-analytical method, using documentary and library resources, helping from internet resources and relying on the experiences and opinions of those involved in security-political-border affairs and, finally, it has provided suggestions and solutions in this regard.
